ปุนจักจายา เขาแห่งธารน้ำแข็งแห่งสุดท้ายในอินโดนีเซีย

เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก summitpost.org

            ปุนจักจายา (Puncak Jaya) ยอดเขาในอินโดนีเซีย ที่ตั้งของธารน้ำแข็งแห่งสุดท้ายในพื้นที่เส้นศูนย์สูตร

            เมื่อพูดถึง "ธารน้ำแข็ง" แล้ว หลาย ๆ คนอาจจะคิดไปไกลถึงแถบขั้วโลกเหนือหรือขั้วโลกใต้ เพราะเป็นดินแดนที่มีสภาพอากาศหนาวเหน็บตลอดเวลา โดยไม่คาดคิดว่า จริง ๆ แล้วธารน้ำแข็งไม่ได้มีแค่บริเวณแถบขั้วโลกเท่านั้นนะ แต่แถบเส้นศูนย์สูตรที่มีภูมิอากาศร้อนอย่างอินโดนีเซียก็มีเหมือนกัน เอ้า ถ้าใครยังไม่รู้ว่าธารน้ำแข็งในอินโดนีเซียอยู่ที่ไหน กระปุกดอทคอมจะพาไปรู้จักกันเลย

            สำหรับธารน้ำแข็งในอินโดนีเซียที่พูดถึงอยู่นี้ อยู่บริเวณลาดเอียงของเขาปุนจักจายา (Puncak Jaya) หรือที่เรียกว่า พีระมิดคาร์สเทนซ์ (Carstensz Pyramid) ซึ่งตั้งอยู่ในจังหวัดปาปัว ประเทศอินโดนีเซีย มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 4,884 เมตร เขาแห่งนี้ครองสถิติหลายอย่างด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นยอดเขาที่สูงที่สุดในอินโดนีเซีย สูงที่สุดบนแผ่นเปลือกโลกออสเตรเลีย สูงที่สุดในหมู่เกาะแถบโอเชียเนีย และเป็นยอดเขาที่มีธารน้ำแข็งแห่งเดียวในพื้นที่เขตเส้นศูนย์สูตร ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าอีกไม่นานนักมันจะค่อย ๆ ละลายหายไปพร้อมกับภาวะโลกร้อน

            ธารน้ำแข็งบนเขาปุนจักจายานั้นถือว่าเป็นธารน้ำแข็งขนาดเล็กมาก มีพื้นที่ประมาณ 1.7 ตารางกิโลเมตร ใกล้เคียงกับธารน้ำแข็งบนยอดเขาคิลีมันจาโรในแอฟริกาใต้ ที่มีพื้นที่ราว 1.8 ตารางกิโลเมตร ส่วนปัจจัยที่ทำให้มีธารน้ำแข็งแห่งนี้ ก็ไม่ต่างจากปัจจัยการเกิดธารน้ำแข็งเขตร้อนแห่งอื่น ๆ อาทิ ธารน้ำแข็งบนเทือกเขาหิมาลัย (ซึ่งรวมถึงยอดเขาข่ากาโบราซีในพม่า) ธารน้ำแข็งบนเทือกเขาแอนดีส นั่นคือ ยอดเขาปุนจักจายานั้นอยู่สูงมาก อุณหภูมิอากาศนั้นเย็นยะเยือกและแห้งแล้ง โดยอุณหภูมิตอนกลางวันเฉลี่ยที่ 12 องศาเซลเซียส ตอนกลางคืนเฉลี่ย -8 องศาเซลเซียส จึงยังมีธารน้ำแข็งอยู่บริเวณพื้นที่ลาดชันติดยอดเขา

            อย่างไรก็ดีตลอดหลายปีที่ผ่านมา ธารน้ำแข็งแห่งนี้มีชะตากรรมไม่ต่างจากธารน้ำแข็งบริเวณขั้วโลก คือน้ำแข็งได้ละลายจนธารน้ำแข็งมีพื้นที่น้อยลงอย่างต่อเนื่อง โดยนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2393 ธารน้ำแข็งบนเขาปุนจักจายา มีเนื้อที่ลดลงเกือบ 10 เท่า จากผลกระทบของภาวะโลกร้อน

            จากการสำรวจของนักธรณีวิทยาจากมหาวิทยาลัยโอไฮโอสเตท ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานวิทยาศาสตร์แห่งชาติสหรัฐฯ เมื่อปี 2553 ระบุว่า ธารน้ำแข็งบนยอดเขาปุนจักจายากำลังจะเริ่มละลายหายไปภายในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า โดยศาสตราจารย์ลอนนี่ ทอมป์สัน ได้เปิดเผยว่า ทีมสำรวจจากมหาวิทยาลัยโอไฮโอสเตทสามารถเจาะแกนน้ำแข็งที่ธารน้ำแข็งบนยอดเขาปุนจักจายามาได้ 3 แกนด้วยกัน เพื่อศึกษาถึงประวัติศาสตร์ของธารน้ำแข็งแห่งนี้ โดยแต่ละชิ้นมีความหนา 30 เมตร, 32 เมตร และ 26 เมตร ก่อนที่จะเปิดเผยว่าธารน้ำแข็งแห่งนี้กำลังจะละลายและมีพื้นที่น้อยลงเรื่อย ๆ เป็นอีกหนึ่งเหยื่อจากปรากฏการณ์เอลนินโญ

            เช่นเดียวกับข้อมูลจากองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติสหรัฐฯ หรือ นาซา ที่ได้เปิดเผยว่า ธารน้ำแข็งบนยอดเขาปุนจักจายานั้นอาจจะละลายหายไปภายใน 20 ปีเท่านั้น แต่ไม่ใช่แค่ภาวะโลกร้อนเท่านั้นที่เป็นปัจจัยของการละลาย การเปลี่ยนแปลงของระดับความชื้น หยาดน้ำฟ้า ท้องฟ้ามีเมฆมาก ปัจจัยเหล่านี้ก็มีอิทธิพลต่อการละลายของธารน้ำแข็งเช่นกัน อย่างไรก็ดี นาซาระบุว่า แม้ว่าธารน้ำแข็งบนยอดปุนจักจายาจะละลายเรื่อย ๆ แต่การละลายจะช้ากว่าธารน้ำแข็งเขตร้อนอีกหลายแห่ง เนื่องจากอยู่ในระดับสูงกว่า

            อนึ่ง สำหรับเรื่องของการท่องเที่ยว เขาปุนจักจายานั้นเคยปิดไม่ให้นักท่องเที่ยวและนักปีนเขาย่างกรายเข้าไปถึง ในช่วงปี 2538-2548 ก่อนจะเปิดให้ขึ้นไปได้โดยจะต้องได้รับอนุญาตจากรัฐบาลอินโดนีเซียก่อน