พระธาตุประจําปีเกิด ไหว้พระธาตุตามปีเกิด 12 ปีนักษัตร

ไหว้พระธาตุประจำปีเกิด พร้อมคำบูชาไหว้พระธาตุประจำปีเกิดทั้ง 12 นักษัตร รวมถึงสถานที่ไหว้พระธาตุประจำปีเกิดมาฝาก ให้ทุกคนได้ตระเวนไหว้รับสิริมงคล

ในสังคมไทย...ความเชื่อเรื่องปีนักษัตรที่สัมพันธ์กับปีเกิดและการนับอายุของแต่ละคนเป็นที่รับรู้กันแพร่หลาย ในแต่ละปีนักษัตรจึงกำหนดด้วยสัญลักษณ์เป็นสัตว์ประจำปีเกิด หรือที่เรียกว่า 12 นักษัตร เพื่อเป็นอีกแนวทางหนึ่งสำหรับผู้ที่ต้องการทำบุญเสริมดวงชะตา วันนี้เราจึงนำข้อมูลเรื่อง พระธาตุประจำปีเกิด รวมถึงการไหว้พระธาตุประจำปีนักษัตร ตามสถานที่ต่าง ๆ มาฝากกัน ถ้าพร้อมแล้วไปดูด้วยกันเลยค่ะ

คำว่า "พระธาตุ" มีความหมายสองนัยคือ "พระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า" และ "สถานที่หรือพระเจดีย์ที่มีพระบรมธาตุบรรจุ" โดยแต่ละแห่งจะมีตำนานที่เล่ามูลเหตุการสร้างพระบรมธาตุเจดีย์ซึ่งสัมพันธ์กับการเสด็จโปรดสัตว์ของพระพุทธเจ้าในดินแดนต่าง ๆ สถานที่ที่มีพระบรมธาตุเจดีย์เหล่านี้มักจะกลายเป็นเมืองสำคัญในเวลาต่อมา

สำหรับในดินแดนภาคเหนือของไทย ความเชื่อเรื่องปีนักษัตรยังสัมพันธ์กับคติการบูชาพระบรมธาตุ ดังปรากฏเป็นประเพณีการชุธาตุหรือการไหว้พระธาตุประจำปีเกิด โดยครั้งหนึ่งในชีวิตควรมีโอกาสเดินทางไปไหว้พระธาตุประจำปีเกิดของตนเพื่อความเป็นสิริมงคล ในคติล้านนาพระธาตุและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำปีเกิด ได้แก่

พระธาตุประจำปีชวด พระธาตุศรีจอมทอง เชียงใหม่

         พระธาตุจอมทอง เป็นที่ประดิษฐานของพระทักษิณโมลีธาตุ (พระธาตุ ส่วนที่เป็น พระเศียรเบื้องขวาของ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า) มีขนาดโตประมาณเมล็ดข้าวโพด สันฐานกลมเกลี้ยง สีขาวนวลเหมือนดอกบวบ หรือสีดอกพิกุลแห้ง ตามประวัติเล่าว่า พระเจ้าอโศกมหาราช เป็นผู้อัญเชิญมาประดิษฐานไว้ที่ ดอยจอมทอง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 218 ปัจจุบัน พระธาตุ ถูกบรรจุไว้ในพระโกศ 5 ชั้น ซึ่งตั้งอยู่ภายใน พระวิหารจตุรมุข ตามประวัติว่าสร้างขึ้นโดย พระเจ้าดิลกปนัดดาธิราช หรือ พระเมืองแก้ว กษัตริย์ราชวงศ์มังราย เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2060

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         ธาตุโย อะระหัง วันทามิ สัพพะทา
         นะโมพุทธายะ นะมามิ ติโลกะโมลี
         โลหะกูเฎ ปะติฎฐิตัง ปูชิตัง สัพพะโลเกหิ
         กิตติมันตัง มะโนหะ รัง อะหัง วันทามิ
         อสัพพะทา อัง คะวะเย ปุเรรัมเมิโกวิลา
         รัคคะปัพ พะเต สะหิเหมะคูหา คัพเภ
         ทักขิณะโมลี ธาตุโย อะหัง วันทามิ สัพพะทา

         พระธาตุประจำปีฉลู พระธาตุลำปางหลวง ลำปาง

         พระธาตุลำปางหลวง ตามตำนานกล่าวว่า ในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าพร้อมด้วยพระเถระสามองค์ได้เสด็จจาริกไปตามบ้านเมืองต่าง ๆ จนถึงบ้านสัมภะการีวัน (บ้านลำปางหลวง) พระพุทธเจ้าได้ประทับเหนือดอยม่อนน้อย มีชาวลัวะคนหนึ่งชื่อ ลัวะอ้ายกอน เกิดความเลื่อมใส ได้นำน้ำผึ้งบรรจุกระบอกไม้ป้างมะพร้าว และมะตูมมาถวายพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ได้ฉันน้ำผึ้งแล้วทิ้งกระบอกไม้ป้างไปทางทิศเหนือ แล้วทรงพยากรณ์ว่า สถานที่แห่งนี้ต่อไปจะมีชื่อว่าลัมภกัปปะนคร แล้วได้ทรงลูบพระเศียรได้พระเกศามาหนึ่งเส้น มอบให้แก่ลัวะอ้ายกอน ลัวะอ้ายกอนได้นำพระเกศานั้น บรรจุในผอบทองคำ และใส่ลงในอุโมงค์พร้อมกับถวายแก้วแหวนเงินทองเป็นเครื่องบูชา แล้วแต่งยนต์ผัด (ยนต์หมุน) รักษาไว้ และถมดินให้เรียบเสมอกัน แล้วก่อเป็นพระเจดีย์สูงเจ็ดศอกเหนืออุโมงค์นั้น ในสมัยต่อมาก็ได้มีกษัตริย์อีกหลายพระองค์ มาก่อสร้างและบูรณะซ่อมแซม จนกระทั่งเป็นวัดที่มีความงามอย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         ยาปาตุภูตา อะตุลานุภาวาจีรัง
         ปะติฎฐาสัมภะ กัปปะปุเร เทเวนะ
         คุตตา อุตตะราภิทัยยา นะมามิหันตัง
         วะระชินะธาตุง ฐะเปติ มะหา ฐาเน
         เจติยัง ปูชิตา นะเะเทเวหิ
         อะหัง วันทามิ ธาตุโย

         พระธาตุประจำปีขาล พระธาตุช่อแฮ แพร่

พระธาตุช่อแฮ เป็นเจดีย์บรรจุพระเกศาและพระบรมสารีริกธาตุพระศอกซ้ายของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นปูชนียสถานที่ศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของเมืองแพร่มาแต่โบราณ ตามตำนานกล่าวว่าขุนลัวะอ้ายก้อมเป็นผู้สร้าง ปรากฏหลักฐานการบูรณปฏิสังขรณ์ระหว่าง พ.ศ. 1879-1881 ในสมัยพระมหาธรรมราชา (ลิไท) เมื่อครั้งยังทรงเป็นพระมหาอุปราชครองเมืองศรีสัชนาลัย ลักษณะองค์พระธาตุเป็นเจดีย์ทรงแปดเหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสอง ศิลปะแบบเชียงแสนสูง 33 เมตร ฐานสี่เหลี่ยมกว้างด้านละ 11 เมตร สร้างด้วยอิฐโบกปูน หุ้มด้วยแผ่นทองเหลือง ลงรักปิดทอง

คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         โกเสยยะ ธะชัคคะ
         ปัพพะเต สัตตะมะโนรัมเม
         พุทธะ เกสาธาตุ ปะติฎฐิตา
         อะหัง วันทามิ สัพพะทา
         อะหัง วันทามิ ธาตุโย
         อะหัง วันทามิสัพพะโส

พระธาตุประจำปีเถาะ พระธาตุแช่แห้ง น่าน

พระธาตุแช่แห้ง จากพงศาวดารเมืองน่านกล่าวว่า พระยาการเมือง เจ้านครน่าน ได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุจากกรุงสุโขทัย มาประดิษฐานไว้ที่ดอยภูเพียงแช่แห้ง และตามตำนานกล่าวว่า พระพุทธเจ้าได้เสด็จมาประทับสรงน้ำที่ริมฝั่ง แม่น้ำน่านทางทิศตะวันออก ที่บ้านห้วยไคร้ และเสวยผลสมอแห้ง ซึ่งพระยามลราชนำมาถวาย แต่ผลสมอนั้นแห้งมาก พระพุทธเจ้าจึงทรงนำผลสมอนั้นไปแช่น้ำก่อนเสวย และทรงพยากรณ์ว่า ต่อไปที่นี่จะมีผู้นำพระบรมสารีริกธาตุมาประดิษฐาน จึงเรียกพระสถูปที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุแห่งนี้ว่า พระธาตุแช่แห้ง

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         ยาปาตุภูตา อะตุลานุภาวาจีรัง
         ปะติฎฐิตา นันทะกัปปะเก
         ปุเร เทเวนะ คุตตา วะระพุทธะธาตุง
         จิรัง วันทามิหันตัง ชินะธาตุโย
         โส ตะถาคะตัง
         อะหัง วันทามิ สัพพะทา อะหัง วันทามิ ทูระโต

         พระธาตุประจำปีมะโรง พระธาตุวัดพระสิงห์ เชียงใหม่

พระธาตุเจดีย์วัดพระสิงห์ ตั้งอยู่ในวัดพระสิงห์วรมหาวิหาร จ.เชียงใหม่ ถือเป็นพระเจดีย์เก่าแก่สร้างในสมัยเดียวกับการตั้งวัด โดยเป็นศิลปะแบบล้านนา หริภุญชัย ผสมลังกา ที่เน้นความงามเรียบง่าย พระธาตุเจดีย์แห่งนี้ พระเจ้าผายู เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ โปรดให้สร้างขึ้น เมื่อ พ.ศ. 1888 ต่อมาได้บูรณะใหม่สมัยครูบาศรีวิชัย ราว พ.ศ. 2469 ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่พระมหาสุมนเถระนำมาจากทวีปลังกา จึงมีความเชื่อว่า อย่างน้อยครั้งหนึ่งในชีวิตผู้เกิดปีมะโรง หากได้มีโอกาสมานมัสการพระธาตุเจดีย์วัดพระสิงห์ จะเป็นมงคลอันสูงสุด

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         อิติ ปะวะระสิหิงโค อุตตะมะยโสปิ
         เตโข ยัตถะ จิตโตโส สักกาโร
         อุปาโท สะกาละพุทธะสาสะธัง โชตะยันโตวะ
         ทีโป สุระนะเรหิ มะหิโต ธะระมาโนยะ
         พุทโธติ นะมามิ สิหิงคะพิมพัง
         สุวัณณาภิรัมมัง ลังกาชาตัง

พระธาตุประจำปีมะเส็ง เจดีย์พุทธคยา หรือต้นพระศรีมหาโพธิ์ วัดเจ็ดยอด เชียงใหม่

เจดีย์ศรีมหาโพธิ์พุทธคยา (เจดีย์เจ็ดยอด) เป็นวัดที่สำคัญและเก่าแก่แห่งหนึ่งของเชียงใหม่ มีลักษณะคล้ายกับมหาวิหารโพธิที่พุทธคยา ในประเทศอินเดีย ที่ฐานเจดีย์ประดับปูนปั้นรูปเทวดา ด้านนอกพระเจดีย์ ประดับงานปูนปั้นรูปเทวดาทั้งนั่งขัดสมาธิและยืนทรงเครื่องที่มีลวดลายต่างกันไปดูงามน่าชม

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         ปะฐะมัง โพธิปัลลังกัง ทุติยัง
         อะนิมิสสะกัง ตะติยัง จังกะมะ
         เสฏฐัง จะตุตถะกัง ระตะนะฆะรัง
         ปัญจะมัง อะชะปาละนิโคธัง
         ฉัฏฐัง ราชายะตะนัง สัตตะมัง มุจ
         จะลินทัง อะหัง วันทามิ ทูระโต

พระธาตุประจำปีมะเมีย พระธาตุชเวดากอง เมียนมา

ตามความเชื่อของชาวล้านนา พระธาตุประจำปีเกิดของปีมะเมียคือ "พระธาตุเจดีย์ชเวดากอง" ประเทศเมียนมา องค์สีเหลืองทองอร่าม เชื่อกันว่ามีความศักดิ์สิทธิ์เป็นอย่างมาก ทั้งบริเวณองค์เจดีย์จะมี "ลานฤทธิผล" หรือ "ลานอธิษฐาน" ให้ได้กราบไหว้ขอพรจากองค์พระธาตุว่าจะสมความปรารถนา

แต่ใครที่ไม่สามารถไปนมัสการ "พระธาตุเจดีย์ชเวดากอง" ที่เมียนมา สามารถเดินทางไปนมัสการวัดพระบรมธาตุบ้านตากแทนได้ ภายในบรรจุพระเกศาธาตุครั้งเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จมาเมืองตาก และมอบพระเกศาธาตุให้พระอรหันต์นำมาบรรจุไว้ภายในพระธาตุแห่งนี้

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         สัมมาสัมพุทธะ นะลาตะ
         อัฏฐิ จะตุเกสาธาตุยา
         คันธะวะ รัง
         ฐิตัง ปะระมา
         ธาตุ เจติยัง
         อะหัง วันทามิ สัพพะธา

         พระธาตุประจำปีมะแม พระธาตุดอยสุเทพ เชียงใหม่

พระธาตุดอยสุเทพ สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้ากือนาธรรมิกราช โดยทรงรับสั่งให้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุที่พระมหาสุมนเถระ นำมาจากเมืองศรีสัชนาลัย ซึ่งได้ขุดพบจากนิมิตฝันของพระมหาสุมนเถระเอง เมื่ออัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุมาสู่เชียงใหม่แล้ว พระธาตุได้แยกเป็นสองส่วน พระเจ้ากือนาทรงเลื่อมใส ได้อัญเชิญมาบรรจุไว้ที่พระธาตุวัดสวนดอก

ส่วนองค์ที่สอง ได้อัญเชิญขึ้นบนหลังช้างเพื่อเสี่ยงทายว่า ช้างหยุดที่ใด ก็จะสร้างเจดีย์บรรจุพระบรมธาตุที่นั่น แล้วปล่อยช้างไป ช้างได้มุ่งหน้าไปสู่ทิศตะวันตก ขึ้นไปยังดอยสุเทวะฤาษี หรือดอยสุเทพปัจจุบัน แล้วมาหยุดที่ยอดดอยสุเทพ พระเจ้ากือนาทรงรับสั่งให้สร้างพระเจดีย์ ณ ที่นั้น มีขนาดสูง 5 วา เมื่อ พ.ศ. 1916 ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2068 พระเจ้าเกษเกล้า กษัตริย์องค์ที่ 12 ของเชียงใหม่ ได้ทำการบูรณะพระเจดีย์ โดยได้นิมนต์พระมหาญาณมงคลโพธิ จากลำพูนมาเป็นประธานการบูรณะ โดยขยายพระเจดีย์ให้ใหญ่ขึ้นกว่าเดิม สูง 11 วา กว้าง 6 วา ที่ปรากฏทุกวันนี้

คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         สุวัณณะ เจติยัง เกสา
         วะระมัตถะลุงคัง วะรัญญะธาตุง
         สุเทวะนามะทัง
         นะระเทเวหิ
         สัพพะปูชิตัง
         อะหัง วันทามิ สัพพะ

พระธาตุประจำปีวอก พระธาตุพนม นครพนม

พระธาตุพนม เป็นปูชนียสถานศักดิ์สิทธิ์ของภาคอีสาน ประดิษฐานบนเนินที่เรียกว่าภูกำพร้า ปัจจุบันเป็นบริเวณวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อยู่ห่างจากตัวเมืองนครพนมราว 52 กิโลเมตร พระธาตุพนมสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยอาณาจักรศรีโคตรบูรณ์ ประมาณ พ.ศ. 8 โดยเจ้าเมือง 5 องค์คือ พระยาสุวรรณภิงคาร พระยาคำแดง พระยาอินทปัตถะนคร พระยาจุลนีพรหมทัต และพระยานันทเสน เพื่อบรรจุพระอุรังคธาตุ (กระดูกส่วนหน้าอก) ของพระพุทธเจ้า ลักษณะพระเจดีย์เป็นเจดีย์ทรงบัวเหลี่ยม หรือทรงแจกัน ก่อด้วยอิฐมีลวดลายจำหลักลงไปในแผ่นอิฐ มีซุ้มคั่นด้านละซุ้ม ซ้อนกัน 3 ชั้น ลดหลั่นกันลงมาอย่างวิจิตร พระธาตุพนมได้รับการบูรณะเรื่อยมาตามกาลเวลา และในวันที่ 11 สิงหาคม 2518 องค์พระธาตุพนมได้หักโค่นลง ประชาชนชาวไทยทั่วทั้งประเทศได้ร่วมกันสละทุนทรัพย์ก่อสร้างขึ้นใหม่ และมีพิธีอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุขึ้นบรรจุอีกครั้งในวันที่ 23 มีนาคม 2522

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         ปุริมายะ ทักขิณายะ ปัจฉิมายะ อุตตะรายะ เหฎฐิมายะ อุปะริมายะ
         ทิสายะ กะปะณะสิริส สะมิง
         ปัพพะเต กัสสะเปนะ ฐาปิตัง
         พุทธะอุรังคะธาตุง สิระสา นะ มามิ เสตะฉัตตัง สุวัณณะระชะตัง
         ระตะนัง ปะณีตัง พุทธะอุรังคะเจติยัง
         อะหัง วันทามิ สัพพะทา

         พระธาตุประจำปีระกา พระธาตุหริภุญชัย ลำพูน

พระธาตุหริภุญชัย เป็นปูชนียสถานสำคัญยิ่งแห่งหนึ่งในภาคเหนือ และเป็นมิ่งขวัญของชาวลำพูน ตั้งอยู่ในวัดพระธาตุหริภุญชัย ใจกลางเมืองลำพูน ภายในวัดเป็นลานกว้าง มีวิหารหลายหลัง หอระฆังสวยงาม ปรากฏในตำนานว่า สร้างขึ้นในรัชสมัยของพระเจ้าอาทิตยราช กษัตริย์นครหริภุญชัย ราว พ.ศ. 1586 ต่อมาได้มีการบูรณปฏิสังขรณ์พระบรมธาตุนี้อีกหลายครั้งในรัชกาลพระเจ้าติโลกราชเมื่อ พ.ศ. 1986 ได้โปรดให้เสริมพระธาตุเป็น 23 วา ฐานกว้าง 12 วา 2 ศอก ยอดมีฉัตร 7 ชั้น

หลังจากนั้นพระเมืองแก้วได้ทรงบูรณปฏิสังขรณ์และสร้างระเบียงหอก ซึ่งเป็นรั้วล้อมพระธาตุ 500 เล่ม แล้วทรงสร้างวิหารหลวง และใน ปี พ.ศ. 2329 พระเจ้ากาวิละได้ทรงทำการบูรณะพระบรมธาตุ และทรงสร้างฉัตรหลวงขึ้น 4 มุม และสร้างฉัตรยอดเจดีย์ด้วยทองคำเป็น 9 ชั้น ฐานพระธาตุเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างด้านละ 10 วา และสร้างรั้วทองเหลืองล้อมรอบองค์เจดีย์ด้านในองค์พระธาตุเป็นสีทองอร่ามเป็นที่ต้องตาต้องใจนักท่องเที่ยวต่างเมืองผู้มีโอกาสได้ไปเยือนยิ่งนัก ทางจังหวัดลำพูนได้จัดให้มีงานนมัสการประจำปีขึ้นในวันเพ็ญ เดือน 6 ซึ่งก็คือวันวิสาขบูชา

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         สุวัณณะเจติยัง หะริ ภุญชะยัฎฐัง
         วะระโมลีธารัง อุรัฎฐิ เสฎฐัง
         สะหาอังคุลิฎฐิง
         กัจจายะเน นะ ฐิตะปัตตัปปะการัง
         สีเสนะ มัยหัง ปะระมามิธาตุง

พระธาตุประจำปีจอ พระธาตุอินทร์แขวน เมียนมา

ภาพจาก SIHASAKPRACHUM / shutterstock.com

ความเชื่อของทางล้านนา ยังเชื่อว่าพระธาตุอินทร์แขวน ตั้งอยู่ที่เมืองไจ้ก์โถ่ อำเภอสะเทิม เขตรัฐมอญของประเทศพม่า เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของผู้ที่เกิดปีจอ มีความเชื่อกันว่าคนเกิดปีนี้ต้องไปนมัสการสักครั้งหนึ่งในชีวิต

แต่ถ้าในประเทศไทยเราสามารถบูชา "พระธาตุเกศแก้วจุฬามณี" จังหวัดเชียงใหม่ เพราะเชื่อว่าพระธาตุวัดเกตุการาม เป็นพระธาตุที่บรรจุเส้นพระเกศาของพระพุทธเจ้า ซึ่งมีชื่อพ้องกับพระเกศแก้วจุฬามณีเจดีย์ เมื่อมาสักการะจะนำพาซึ่งสิ่งดีงามเข้ามาในชีวิต เจดีย์วัดนี้ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำปิง ในเขตย่านการค้าของชาวต่างชาติ ตามประวัติเล่าว่า สร้างโดยพญาสามฝั่งแกน เมื่อ พ.ศ. 1971 แต่พระเจดีย์ได้พังทลายลง ในปี พ.ศ. 2121 พระสุทโธ รับสั่งให้สร้างขึ้นใหม่ให้เป็นเจดีย์ทรงลังกาแบบล้านนา นอกจากนี้ภายในวัดยังมีพระวิหารใหญ่ที่สร้างในสมัยรัตนโกสินทร์ และพิพิธภัณฑ์เก็บของใช้พื้นบ้านให้ชมอีกด้วย

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         ตาวะติงสายะ ปุรัมเม เกสะจุฬา
         มะณี สะรีระปัพพะตา ปูชิตา
         สัพพะ เทวานัง ตังสิระสา ธาตุ
         อุตตะมัง อะหัง วันทามิ สัพพะทา

         พระธาตุประจำปีกุน พระธาตุดอยตุง เชียงราย

พระธาตุดอยตุง นับเป็นโบราณสถานอันเก่าแก่แห่งหนึ่งในภาคเหนือ ตามประวัติตำนานได้กล่าวไว้ว่า พระมหากัสสปเถระเป็นประธานฝ่ายสงฆ์ได้อาราธนาอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุกระดูกไหปลาร้า (พระรากขวัญเบื้องซ้าย) ของพระพุทธเจ้า มามอบถวายแด่พระเจ้าอุชุตราช เจ้าผู้ครองนครนาคพันธ์โยนกชัยบุรี รัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์สิงหนวัติ เป็นประธานพร้อมด้วยมุขมนตรีเสวกอำมาตย์ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินของพระองค์ ได้นำเอาพระบรมสารีริกธาตุขึ้นมาบรรจุสร้างขึ้น ณ ที่ดอยดินแดง (คือดอยตุงปัจจุบัน) สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1454 ต่อมาอีก 100 ปี มีพระอรหันต์องค์หนึ่งชื่อว่า พระมหาวชิรโพธิเถร ได้นำเอาพระบรมสารีริกธาตุมามอบถวายให้พระเจ้ามังรายะนะธิราช แล้วจึงได้พร้อมใจกันนำเอาพระบรมธาตุขึ้นบรรจุสร้างใหม่ขึ้นมาอีกองค์หนึ่งบนดอยตุง พร้อมได้ปฏิสังขรณ์องค์เดิม

         คำบูชาพระธาตุ (ตั้งนะโม 3 จบ)

         อิมัสสะมิง ภัททะกัปเป จะตุพุทธา พุชฌิต ตะวา กะกุสันธะโกนาคะมะนะ
         กัสสะปะ โคตะ มะราชะเคเห จะระติ
         ปิณฑายะ มิถิลายะนะ คะเรสิ จะระติ ปิณฑายะ อะตีตาพุทธาเน อิมัสมิง ฐาเนสีทิ สิริสุภะปะวะรัง มังคะลัง ตะโมลา
         กะถามุนิราชัง สาทะรัง นมามิหันตัง วะระชินาธาตุง อะหัง
         วันทามิ สัพพะทานะตัง วะชิระ
         ธาตุโย อะระหัง วันทามิ สัพพะทา

ลักษณะของพระธาตุ

          ลักษณะของพระบรมสารีริกธาตุที่บรรยายไว้ในตำนานมีลักษณะเหมือนถั่วแตก หรือข้าวสารหัก หรือเมล็ดพันธุ์ผักกาด กลมเกลี้ยงขนาดเท่าเม็ดพุทรา มีสีทองอุไร สีแก้วผลึก หรือแก้วมุกดา สีดอกพิกุล บางองค์มีรูทะลุได้

          ตามปกติจะบรรจุพระบรมธาตุไว้ใต้ฐานเจดีย์หรือเรือนธาตุ โดยส่วนใหญ่ไม่สามารถนำออกมาได้ เว้นแต่พระธาตุศรีจอมทอง และนอกจากการบูชาพระบรมธาตุของพระพุทธเจ้าแล้ว ยังมีการบูชาพระธาตุของพระอรหันต์หรือพระสาวกด้วย

การบูชาพระธาตุ

          สมัยโบราณมักจะบูชาพระบรมธาตุด้วยเครื่องหอมและข้าวตอกดอกไม้ ตามปกติแล้วจะสรงพระธาตุด้วยน้ำสะอาด อาจเจือด้วยน้ำหอม เนื่องจากองค์พระบรมธาตุส่วนใหญ่บรรจุอยู่ใต้ฐานพระเจดีย์ การสรงน้ำจึงกระทำโดยการราดน้ำไปบนองค์พระเจดีย์ พระธาตุบางองค์จะต้องใช้น้ำจากแหล่งพิเศษอย่างเช่นการสรงน้ำพระธาตุศรีจอมทอง ใช้น้ำแม่กลางเจือด้วยน้ำหอมหรือแก่นจันทร์

          กล่าวได้ว่าคติการบูชาพระธาตุปีเกิดและตำนานที่เกี่ยวข้องสะท้อนถึงการแพร่กระจายของพุทธศาสนา ในดินแดนไทยมาแต่โบราณ นอกจากนี้การสร้างพระบรมธาตุเจดีย์ยังสัมพันธ์กับการเกิดชุมชนเมืองต่าง ๆ อันก่อให้เกิดคติความเชื่อและวัฒนธรรมร่วมกันของผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ โดยเฉพาะในภาคเหนือของไทยที่มีกลุ่มชนมากมายอาศัยอยู่ โดยมีพระบรมธาตุเจดีย์และสิ่งสำคัญทางพุทธศาสนาเป็นศูนย์กลางแห่งจิตใจ

          การเดินทางท่องเที่ยวไหว้พระธาตุปีเกิดมีความสะดวกเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากพระธาตุส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในภาคเหนือ จึงสามารถจัดเส้นทางสำหรับไหว้พระธาตุในจังหวัดใกล้เคียงได้ เช่น เชียงใหม่-ลำพูน-ลำปาง หรือเชียงราย-น่าน-แพร่ เป็นต้น ซึ่งไม่เพียงแต่จะได้อิ่มใจในบุญกุศล ทว่ายังได้ชมศิลปะและสถาปัตยกรรมอันงดงามของแต่ละท้องถิ่นอีกด้วย

ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก

และ wattarnpakrat.com

ไหว้พระธาตุปีเกิด 12 ปีนักษัตร เสริมบารมี