10 ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์น่าติดตามปี 2568 เตรียมชมจันทรุปราคาเต็มดวง ดาวอังคารใกล้โลก ดาวศุกร์สว่างที่สุด ดาวเสาร์ไร้แหวน ดวงจันทร์ใกล้-ไกลโลก รวมถึงฝนดาวตกและดาวเคียงเดือน มีให้ติดตามชมได้ตลอดปี
ใครที่ชื่นชอบการชมปรากฏการณ์ดาราศาสตร์หรือชื่นชอบการดูดาว บอกเลยว่าปีนี้เตรียมตัวเอาไว้ได้เลย เพราะ NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ได้รวมเอา 10 ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์น่าติดตามปี 2568 เลือกเอาได้เลยว่าชอบปรากฏการณ์ไหน แล้วคอยติดตามข่าวสารให้ดี ๆ ว่าแต่จะมีปรากฏการณ์ดาราศาสตร์อะไรบ้างนั้น ตามเรามาดูด้วยกันเลย
10 ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์
น่าติดตามปี 2568
1. ดาวอังคารใกล้โลก และดาวอังคารอยู่ตรงข้ามดวงอาทิตย์
เปิดศักราชมาด้วย 2 ปรากฏการณ์เกี่ยวกับดาวอังคาร ในคืนวันที่ 12 มกราคม 2568 ดาวอังคารจะโคจรมาอยู่ตำแหน่งใกล้โลกที่สุด ระยะห่างประมาณ 96 ล้านกิโลเมตร จากนั้นจะโคจรไปอยู่ในตำแหน่งตรงข้ามดวงอาทิตย์วันที่ 16 มกราคม 2568 ช่วงดังกล่าวสามารถสังเกตการณ์ดาวอังคารได้ตลอดทั้งคืน ปรากฏสว่างเป็นสีส้มแดงบนฟ้า หากชมผ่านกล้องโทรทรรศน์กำลังขยายตั้งแต่ 100 เท่าขึ้นไป จะเห็นพื้นน้ำแข็งสีขาวบริเวณขั้วของดาวอังคารได้ ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นทุก ๆ ประมาณ 26 เดือน
2. ดาวศุกร์สว่างที่สุด
เกิดขึ้น 2 ครั้งในรอบปีนี้ ครั้งแรกช่วงหัวค่ำ วันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2568 ทางทิศตะวันตก และช่วงรุ่งเช้า วันที่ 24 เมษายน 2568 ทางทิศตะวันออก
3. ดาวเสาร์เสมือนไร้วงแหวน
ช่วงวันที่ 23-24 มีนาคม 2568 ดาวเสาร์จะปรากฏเสมือนไร้วงแหวน เป็นมุมมองจากโลกที่จะเห็นลักษณะนี้ทุก ๆ 15 ปี แต่ช่วงวันดังกล่าวดาวเสาร์อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ จึงขึ้นและตกในเวลากลางวัน ส่งผลให้สังเกตการณ์ได้ยาก ผู้สนใจแนะนำชมช่วงดาวเสาร์ใกล้โลกที่สุดในรอบปี วันที่ 21 กันยายน 2568
4. ดาวเสาร์ใกล้โลกที่สุดในรอบปี
วันที่ 21 กันยายน 2568 ดาวเสาร์จะโคจรมาอยู่ตำแหน่งตรงข้ามดวงอาทิตย์ (Saturn Opposition) จึงมีระยะใกล้โลกที่สุดในรอบปี ห่างจากโลกประมาณ 1,279 ล้านกิโลเมตร สังเกตการณ์ได้ตลอดทั้งคืน แม้ว่าช่วงดังกล่าวจะไม่ปรากฏเสมือนไร้วงแหวน แต่ระนาบวงแหวนยังคงมีมุมเอียงที่น้อย จึงจะเห็นเป็นดาวเสาร์พร้อมวงแหวนบาง ๆ
5. จันทรุปราคาเต็มดวง
ไฮไลต์เด่นที่น่าจับตาที่สุดในปีนี้ เป็นจันทรุปราคาเต็มดวงในไทยที่เกิดขึ้นครั้งแรกในรอบ 3 ปี (ล่าสุดเมื่อปี พ.ศ. 2565) เกิดขึ้นในคืนวันที่ 7 - เช้ามืดวันที่ 8 กันยายน 2568 เวลาประมาณ 22.29-03.55 น. (ตามเวลาประเทศไทย) คราสเต็มดวงเวลาประมาณ 00.31-01.53 น. ช่วงดังกล่าวดวงจันทร์เต็มดวงจะปรากฏเป็นสีแดงอิฐนาน 1 ชั่วโมง 22 นาที ประเทศไทยมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าตลอดปรากฏการณ์
6. ดวงจันทร์เต็มดวง ใกล้-ไกลโลกที่สุดในรอบปี
ปรากฏการณ์ดวงจันทร์เต็มดวงไกลโลกที่สุดในรอบปี (Micro Full Moon) ตรงกับวันที่ 13 เมษายน 2568 ดวงจันทร์เต็มดวงจะมีขนาดปรากฏเล็กกว่าปกติเล็กน้อย และปรากฏการณ์ดวงจันทร์เต็มดวงใกล้โลกที่สุดในรอบปี (Super Full Moon) ตรงกับวันที่ 5 พฤศจิกายน 2568 ดวงจันทร์เต็มดวงจะมีขนาดปรากฏใหญ่กว่าปกติเล็กน้อย
7. ฝนดาวตกน่าติดตาม
ฝนดาวตกเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นประจำทุกปี เกิดจากโลกโคจรเข้าตัดผ่านสายธารเศษหินและฝุ่นในอวกาศที่ดาวเคราะน้อยและดาวหางทิ้งไว้ ไฮไลต์เด่นของฝนดาวตกในปี 2568 คือ “ฝนดาวตกเจมินิดส์” (อัตราการตก 150 ดวงต่อชั่วโมง) คืนวันที่ 14-15 ธันวาคม 2568 ปีนี้ไม่มีแสงจันทร์รบกวน
8. ดาวเคียงเดือน และดาวเคราะห์ชุมนุม
ในปี 2568 มีปรากฏการณ์ดาวเคียงเดือนและดาวเคราะห์ชุมนุมให้ชมตลอดทั้งปี ได้แก่
- วันที่ 4 มกราคม 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวเสาร์
- วันที่ 18 มกราคม 2568 ดาวศุกร์เคียงดาวเสาร์
- วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวเสาร์
- วันที่ 11 เมษายน 2568 ดาวพุธเคียงดาวเสาร์
- วันที่ 25 เมษายน 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวศุกร์และดาวเสาร์
- วันที่ 26 เมษายน 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวพุธ
- วันที่ 29 เมษายน 2568 ดาวศุกร์เคียงดาวเสาร์
- วันที่ 2 พฤษภาคม 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวพอลลักซ์และคาสเตอร์ (ปรากฏคล้ายพระจันทร์ยิ้ม)
- วันที่ 23 พฤษภาคม 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวเสาร์
- วันที่ 24 พฤษภาคม 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวศุกร์
- วันที่ 1 มิถุนายน 2568 ดวงจันทร์เคียงดาวอังคาร
- วันที่ 12 สิงหาคม 2568 ดาวศุกร์เคียงดาวพฤหัสบดี
9. ดวงอาทิตย์ตั้งฉากประเทศไทย
ประเทศไทยมีช่วงที่ดวงอาทิตย์ผ่านจุดเหนือศีรษะ 2 ครั้งในรอบปี ครั้งแรกในช่วงเดือนเมษายนถึงพฤษภาคม เริ่มจากภาคใต้ไล่ขึ้นไปเรื่อย ๆ กรุงเทพฯ ตรงกับวันที่ 27 เมษายน 2568 และจบที่ภาคเหนือในเดือนพฤษภาคม ส่วนครั้งที่สองอยู่ในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน โดยเริ่มจากภาคเหนือปลายเดือนกรกฎาคม ไล่ลงไปจนถึงกรุงเทพฯ ตรงกับวันที่ 16 สิงหาคม 2568 และจบที่ภาคใต้ในช่วงเดือนกันยายน ช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์ผ่านจุดเหนือศีรษะ (ตั้งฉากกับประเทศไทย) จะแตกต่างกันไปแต่ละพื้นที่ สังเกตได้จากเงาจะตกอยู่ใต้วัตถุพอดีเสมือนไร้เงา
10. ฤดูกาลทางดาราศาสตร์
วันที่กำหนดฤดูกาลต่าง ๆ ของโลกในปี 2568 มีดังนี้
- วันที่ 20 มีนาคม 2568 วันวสันตวิษุวัต (Vernal Equinox) ช่วงเวลากลางวันเท่ากับกลางคืน นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง
- วันที่ 21 มิถุนายน 2568 วันครีษมายัน (Summer Solstice) ช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูร้อน ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูหนาว
- วันที่ 23 กันยายน 2568 วันศารทวิษุวัต (Autumnal Equinox) ช่วงเวลากลางวันเท่ากับกลางคืน นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ
- วันที่ 21 ธันวาคม 2568 วันเหมายัน (Winter Solstice) ช่วงเวลากลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูร้อน
เตรียมตัวเช็กลิสต์เอาไว้ให้ดี แล้วอย่าลืมเข้ามาเช็กและติดตามข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่เฟซบุ๊ก NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ^ ^
หมายเหตุ : ข้อมูลอาจมีการเปลี่ยนแปลงกรุณาตรวจสอบอีกครั้ง
บทความ สถานที่ดูดาว ที่เที่ยวดูดาว อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
+++ เปิดพิกัด 18 เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด พื้นที่ดูดาวแห่งใหม่ในไทย ปี 2567
+++ พิกัด 10 สถานที่ดูดาว ชมความแพรวพราวยามค่ำคืนจากทั่วไทย
+++ แจกพิกัด 18 สถานที่ดูดาวแห่งใหม่จากทั่วไทย ไปชมความงามยามค่ำคืนกัน
ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก : เฟซบุ๊ก NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ