โครงการพระราชดำริของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง สัมผัสความรักจากแม่ของแผ่นดิน ที่เราคนไทยทุกคนควรได้ไปเที่ยวและไปเห็น เก็บเกี่ยวประสบการณ์การท่องเที่ยวดี ๆ จากโครงการพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
เป็นระยะเวลานานกว่า 60 ปี ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำเนินติดตามพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เยี่ยมเยียนราษฎรทั่วผืนแผ่นดินไทย ได้เห็นทุกข์สุขของประชาชนในพระองค์ และได้รู้ถึงปัญหาต่าง ๆ จึงเป็นจุดเริ่มต้นของโครงการในพระราชดำริมากมาย เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการแก้ไขปัญหา อีกทั้งยังสร้างความรู้ อาชีพ และรายได้ให้แก่ราษฎร
ทั้งนี้ โครงการพระราชดำริหลายแห่งยังเปิดเป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ มีทัศนียภาพที่สวยงาม เหมาะสำหรับการท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก วันนี้เราเลยจะแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวในโครงการพระราชดำริของพระองค์ท่านกัน มีที่ไหนน่าสนใจ ตามเรามาดูด้วยกันเลย
1. ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ จังหวัดแม่ฮ่องสอน
โครงการศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ ตามพระราชดำริ ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนมีนาคม 2536 จากพระราชกระแสของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้วยทรงเป็นห่วงถึงปัญหาของกล้วยไม้รองเท้านารีที่กำลังจะสูญพันธุ์ไปจากแผ่นดินไทย ทั้งนี้วัตถุประสงค์ของโครงการมีหน้าที่อนุรักษ์ รวบรวมและขยายพันธุ์กล้วยไม้ป่า เพื่อการศึกษาและพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ยั่งยืนต่อไป
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 1 สาขาแม่ฮ่องสอน โทรศัพท์ 053 695 007 หรือเว็บไซต์ forest.go.th/maehongson
2. ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร พระนครศรีอยุธยา
![โครงการพระราชดำริ สมเด็จพระพันปีหลวง]( "โครงการพระราชดำริ สมเด็จพระพันปีหลวง")
ถือเป็นแหล่งเรียนรู้และสร้างอาชีพที่ยั่งยืนให้กับราษฎรที่สำคัญ โดยมุ่งฝึกอาชีพงานศิลปหัตถกรรมต่าง ๆ ได้แก่ การประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากเส้นใยพืช การแกะสลัก การจักสาน การทำตุ๊กตา การทำดอกไม้ประดิษฐ์ การทำเครื่องเรือน การทอผ้า ผลิตภัณฑ์จากผ้า การย้อมสี ช่างเชื่อม และเครื่องเคลือบดินเผา ผลิตภัณฑ์เหล่านี้จะส่งไปจำหน่ายที่ร้านจิตรลดาแต่ละสาขาทั่วประเทศ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทรศัพท์ 035 366 252 หรือ เฟซบุ๊ก ศูนย์ศิลปาชีพ บางไทร ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
3. โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำริ ดอยดำ จังหวัดเชียงใหม่
3. โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำริ ดอยดำ จังหวัดเชียงใหม่
หนึ่งในโครงการพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง นอกจากเป็นโครงการเพื่อสนองพระราชดำริแล้ว ยังเป็นโครงการเพื่อศึกษาวิจัย ทดลองหาวิธีการให้คนอยู่คู่กับป่าได้อย่างยั่งยืน ตลอดจนเพื่อเป็นข้อมูลในการกำหนดแนวทางการดำเนินการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้อย่างยั่งยืนต่อไป
นอกจากนี้กรมส่งเสริมการเกษตรยังได้มอบหมายให้ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงของจังหวัดเชียงใหม่ รับสนองพระราชดำริดำเนินการส่งเสริมการปลูกผลไม้หลังบ้าน เพื่อเป็นการส่งเสริมการปลูกไม้ผลที่สามารถเจริญเติบโตภายใต้ร่มเงาของป่าไม้ได้ อาทิ กาแฟ ชาเมี่ยง เป็นต้น มีการส่งเสริมการปลูกพืชผักสวนครัวตามหลัก เศรษฐกิจพอเพียง อีกทั้งยังมีการสาธิตการปลูกผักเพื่อเป็นอาหารชุมชนโดยเน้นการพึ่งพาตนเอง และเสริมสร้างชุมชนให้มีความเข้มแข็งอย่างยั่งยืน
นอกจากนี้กรมส่งเสริมการเกษตรยังได้มอบหมายให้ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงของจังหวัดเชียงใหม่ รับสนองพระราชดำริดำเนินการส่งเสริมการปลูกผลไม้หลังบ้าน เพื่อเป็นการส่งเสริมการปลูกไม้ผลที่สามารถเจริญเติบโตภายใต้ร่มเงาของป่าไม้ได้ อาทิ กาแฟ ชาเมี่ยง เป็นต้น มีการส่งเสริมการปลูกพืชผักสวนครัวตามหลัก เศรษฐกิจพอเพียง อีกทั้งยังมีการสาธิตการปลูกผักเพื่อเป็นอาหารชุมชนโดยเน้นการพึ่งพาตนเอง และเสริมสร้างชุมชนให้มีความเข้มแข็งอย่างยั่งยืน
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม เฟซบุ๊ก โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำริ ดอยดำ
4. โครงการพระราชดำริปางตอง 2 (ปางอุ๋ง)
![โครงการพระราชดำริ สมเด็จพระพันปีหลวง]( "โครงการพระราชดำริ สมเด็จพระพันปีหลวง")
นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ที่เดินทางมาที่นี่ ล้วนแล้วแต่ประทับใจกับภาพทิวของต้นสนที่เรียงรายอยู่รอบอ่างเก็บน้ำ ท่ามกลางอ้อมกอดของขุนเขาที่เขียวขจี จากเดิมที่เคยเป็นสถานที่ปลูกฝิ่นของชาวเขา ปัจจุบันปางอุ๋งได้กลายมาเป็นแหล่งปลูกพืชที่น่าสนใจหลายชนิด เช่น อะโวคาโด พลับ สาลี่ บ๊วย อีกทั้งยังมีการตกแต่งด้วยสวนไม้ดอกไม้ประดับเมืองหนาว รวมถึงนักท่องเที่ยวยังนิยมล่องแพชมทัศนียภาพในทะเลสาบ ที่ทั้งสวยงามและประทับใจแบบไม่รู้ลืม
5. โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ และศูนย์ตุ๊กตาชาววังบางเสด็จ
![โครงการพระราชดำริ สมเด็จพระพันปีหลวง]( "โครงการพระราชดำริ สมเด็จพระพันปีหลวง")
ภาพจาก prajit48 / Shutterstock.com
โครงการดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากราษฎรชาวอ่างทองเดือดร้อนจากอุทกภัยในปี พ.ศ. 2549 พระองค์ทรงให้จัดทำโครงการฟาร์มตัวอย่างนี้ขึ้น เพื่อช่วยให้ราษฎรที่ประสบภัยมีงานทำ นักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมการปลูกผัก ผลไม้ปลอดสารพิษ แปลงเพาะเห็ด และสวนป่า เป็นต้น
นอกจากนี้ยังมีศูนย์ตุ๊กตาชาววัง ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดท่าสุทธาวาส เป็นอีกหนึ่งโครงการสร้างรายได้แก่ราษฎร นักท่องเที่ยวสามารถชมวิธีสาธิตการปั้นตุ๊กตาชาววัง พร้อมกับการจัดจำหน่ายในราคาย่อมเยา อีกทั้งยังส่งออกไปขายทั่วโลก ท่ามกลางทัศนียภาพอันร่มรื่นริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา
6. โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ผานาง-ผาเกิ้ง จังหวัดเลย
โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ผานาง-ผาเกิ้ง เป็นหนึ่งในโครงการพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้วยเพราะทรงห่วงใยราษฎรในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งส่วนใหญ่มีฐานะยากจนและต้องประสบกับวิกฤตต่าง ๆ เช่น น้ำท่วม ความแห้งแล้ง ความไม่แน่นอนของสภาพดินฟ้าอากาศ และจัดทำพื้นที่โครงการนี้ขึ้นเพื่อรักษาสภาพป่าที่สมบูรณ์มิให้ถูกทำลาย พัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรให้ดีขึ้น โดยส่งเสริมอาชีพและจัดสรรที่ทำกินให้เป็นหลักแหล่ง, ฟื้นฟูสภาพป่าให้กลับคืนสู่สภาพความสมบูรณ์ให้เป็นป่าธรรมชาติ ป่าใช้สอย และป่าเศรษฐกิจ
ภายในโครงการมีการทอผ้าไหม เครื่องหัตถกรรม และเครื่องครัวที่ผลิตจากไม้ไผ่และไม้สัก โรงเพาะเห็ดหลินจือ เห็ดหอม และเห็ดนางฟ้า เป็นต้น โดยมีสินค้าจำหน่ายที่ร้านค้าของโครงการ และมีกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย พร้อมให้ความรู้แก่ผู้ที่สนใจเดินทางเข้ามาร่วมชมโครงการอีกด้วย
4. โครงการพระราชดำริปางตอง 2 (ปางอุ๋ง)
5. โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ และศูนย์ตุ๊กตาชาววังบางเสด็จ
ภาพจาก prajit48 / Shutterstock.com
นอกจากนี้ยังมีศูนย์ตุ๊กตาชาววัง ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดท่าสุทธาวาส เป็นอีกหนึ่งโครงการสร้างรายได้แก่ราษฎร นักท่องเที่ยวสามารถชมวิธีสาธิตการปั้นตุ๊กตาชาววัง พร้อมกับการจัดจำหน่ายในราคาย่อมเยา อีกทั้งยังส่งออกไปขายทั่วโลก ท่ามกลางทัศนียภาพอันร่มรื่นริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา
6. โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ผานาง-ผาเกิ้ง จังหวัดเลย
โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ผานาง-ผาเกิ้ง เป็นหนึ่งในโครงการพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้วยเพราะทรงห่วงใยราษฎรในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งส่วนใหญ่มีฐานะยากจนและต้องประสบกับวิกฤตต่าง ๆ เช่น น้ำท่วม ความแห้งแล้ง ความไม่แน่นอนของสภาพดินฟ้าอากาศ และจัดทำพื้นที่โครงการนี้ขึ้นเพื่อรักษาสภาพป่าที่สมบูรณ์มิให้ถูกทำลาย พัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรให้ดีขึ้น โดยส่งเสริมอาชีพและจัดสรรที่ทำกินให้เป็นหลักแหล่ง, ฟื้นฟูสภาพป่าให้กลับคืนสู่สภาพความสมบูรณ์ให้เป็นป่าธรรมชาติ ป่าใช้สอย และป่าเศรษฐกิจ
ภายในโครงการมีการทอผ้าไหม เครื่องหัตถกรรม และเครื่องครัวที่ผลิตจากไม้ไผ่และไม้สัก โรงเพาะเห็ดหลินจือ เห็ดหอม และเห็ดนางฟ้า เป็นต้น โดยมีสินค้าจำหน่ายที่ร้านค้าของโครงการ และมีกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย พร้อมให้ความรู้แก่ผู้ที่สนใจเดินทางเข้ามาร่วมชมโครงการอีกด้วย
7. ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเลกองทัพเรือ สัตหีบ
สถานที่ให้ความรู้เกี่ยวกับเต่าทะเลแก่นักท่องเที่ยวและชมความน่ารักของเต่าทะเล พร้อมฟังการบรรยายเกี่ยวกับวงจรชีวิตของเต่าทะเล ทั้งนี้เพื่อปลูกฝังจิตสำนึกการรักและหวงแหนทรัพยากรเต่าทะเลที่ใกล้สูญพันธุ์ ภายในศูนย์อนุรักษ์เต่าทะเลแห่งนี้แบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนของอาคารบรรยายให้ความรู้แก่ผู้ที่มาท่องเที่ยว พร้อมรับชมวีดิทัศน์ที่นำเสนอเรื่องราวชีวิตของเจ้าเต่าทะเล และส่วนของบ่ออนุบาลเต่าทะเล ที่นักท่องเที่ยวจะได้เห็นทุกขั้นตอนของการอนุบาลลูกเต่าก่อนปล่อยกลับคืนสู่ธรรมชาติต่อไป
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์อนุรักษ์พันธ์เต่าทะเล โทรศัพท์ 038 431 477 หรือเฟซบุ๊ก ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล กองทัพเรือ และเว็บไซต์ acdc.navy.mi.th
8. สถานีพัฒนาเกษตรที่สูงตามพระราชดำริ บ้านสะจุก-สะเกี้ยง จังหวัดน่าน
ตั้งอยู่ในพื้นที่ดอยขุนน่าน ตำบลขุนน่าน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน ในอดีตที่นี่มีสภาพเป็นแหล่งทำมาหากินเสื่อมโทรม ด้วยเพราะมีการบุกรุกถางป่าเป็นจำนวนมาก และชาวบ้านที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะ โดยยึดอาชีพทำการเกษตร อย่างการปลูกข้าวไร่หมุนเวียน ซึ่งไม่เกิดรายได้แก่ชุมชนมากนัก
ภายในโครงการนักท่องเที่ยวจะได้เที่ยวชมพืชผักเมืองหนาว แวะชมแปลงทดลองปลูกสตรอว์เบอร์รีพันธุ์ 80 แถมยังมีมัลเบอร์รีให้นักท่องเที่ยวได้เก็บ (ช่วงประมาณปลายเดือนตุลาคม) นอกจากนี้ยังสามารถเดินชมแปลงผักปลอดสารพิษ ถั่วลันเตา มะเขือเทศราชินี กะหล่ำหัวใจ ชมการสาธิตการทำปศุสัตว์ในครัวเรือน อย่างการเลี้ยงหมู ไก่ เป็ด แกะ และแพะ ท่ามกลางบรรยากาศความสวยงามของธรรมชาติ ผืนป่าและขุนเขาสีเขียวน่าประทับใจ
ตั้งอยู่ที่อำเภอบุณฑริก จังหวัดอุบลราชธานี แต่เดิมผ้าไหมบ้านสมพรรัตน์ เป็นผ้าไหมที่มีชื่อเสียงมาช้านาน ที่เกิดจากการถ่ายทอดภูมิปัญญามาจากบรรพบุรุษ และเมื่อสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสร็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎร ณ โรงเรียนบ้านขอนแป้น ตำบลคอแลน เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2537 ได้มีกลุ่มราษฎรทูลเกล้าฯ ผลิตภัณฑ์ผ้าไหม เมื่อทอดพระเนตรเห็นว่าเป็นผ้าไหมที่มีความงดงาม ได้พระราชทานเงินเพื่อเป็นทุนแก่กลุ่มสมาชิกดังกล่าวและทรงรับไว้เป็นสมาชิกโครงการส่งเสริมศิลปาชีพ ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โครงการส่งเสริมศูนย์ศิลปาชีพบ้านสมพรรัตน์ โทรศัพท์ 087 020 372
10. ศูนย์ศิลปาชีพบ้านแม่ต๋ำ
ตั้งอยู่ที่อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง ภายในโครงการมีกิจกรรมหลัก ๆ ได้แก่ กิจกรรมปลูกป่า กิจกรรมด้านเกษตรกรรม และกิจกรรมเกี่ยวกับเซรามิก เครื่องปั้นดินเผา โดยศูนย์ศิลปาชีพแห่งนี้เกิดขึ้นเพื่อช่วยเหลือราษฎรที่มีฐานะยากจน และขาดแคลนที่ดินทำกิน เพื่อส่งเสริมและพัฒนาอาชีพด้านการเกษตรและปศุสัตว์ให้แก่ราษฎร นำมาซึ่งรายได้ที่มั่นคงมาจนถึงทุกวันนี้
โครงการทั้งหมดเหล่านี้เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งจากโครงการในพระราดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ซึ่งช่วยให้ราษฎรไทยทุกคนได้กินดีอยู่ดีบนผืนแผ่นดินแม่ อีกทั้งยังเป็นการสร้างรายได้จากการท่องเที่ยว เพื่อคืนกลับไปยังชุมชน อย่างไรก็ตามหากมีโอกาสเราอยากชวนให้ทุกคนได้เดินทางออกมาเที่ยว และซึมซับเก็บเกี่ยวประสบการณ์การท่องเที่ยวดี ๆ จากโครงการพระราชดำริกันค่ะ ^ ^
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
เฟซบุ๊ก Queen Sirikit Museum of Textiles, qsmtthailand.org, เฟซบุ๊ก ศูนย์ศิลปาชีพ บางไทร ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ, เฟซบุ๊ก ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล กองทัพเรือ, acdc.navy.mi.th, เฟซบุ๊ก Beta Loveforever, เฟซบุ๊ก สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์, qsbg.org, เฟซบุ๊ก ศูนย์ศึกษาเรียนรู้ระบบนิเวศป่าชายเลนสิรินาถราชินี
