ฉลามหัวบาตร แห่งกองหินชุมพร (อ.ส.ท.)
โดย นัท สุมนเตมีย์
กองหินชุมพรเป็นกองหินใต้น้ำขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะเต่าในเขตจังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งเป็นจุดดำน้ำที่ดีที่สุดแห่งหนึ่งในอ่าวไทย เนื่องจากตั้งอยู่ค่อนข้างจะห่างไกลจากชายฝั่ง ทำให้สภาพน้ำค่อนข้างใส และยังเป็นจุดดำน้ำดูฉลามที่ดีที่สุดเแห่งหนึ่งในอ่าวไทย หลายปีมาแล้วที่มีรายงานพบเห็นฉลามขนาดใหญ่ในบริเวณกองหินชุมพรแห่งนี้เสมอ ๆ แต่ก็ยังไม่เคยมีรายงานอย่างแน่ชัดว่าเป็นฉลามชนิดใด
จนกระทั่งมีกลุ่มนักดำน้ำจากในเว็บไซต์แห่งหนึ่งได้ตั้งข้อสังเกตว่าฝูงฉลามที่พบเห็นกันบ่อย ๆ ในบริเวณกองหินชุมพรนั้น อาจจะเป็นฉลามหัวบาตร หรือ Bull shark ซึ่งเป็นฉลามขนาดใหญ่ที่ไม่ค่อยได้พบเห็นบ่อยนักในน่านน้ำไทย ทำให้เกิดกระแสในการตามไปดูเจ้าฉลามหัวบาตรฝูงนี้กันมากพอสมควรทีเดียว
ฉลามหัวบาตร หรือฉลามวัว (Bull shark : Carcharhinus Leucus) เป็นฉลามในกลุ่มที่เรียกกันว่า Requiem shark ที่พบเห็นได้ในน่านน้ำเขตร้อนทั่วโลกทั้งในทวีปแอฟริกาและทวีปอเมริกา เป็นฉลามที่มีลักษณะพิเศษ คือสามารถปรับตัวเข้าไปอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำจืดขนาดใหญ่ได้ ฉลามหัวบาตรที่พบในทวีปแอฟริกาเรียกว่า Zambezi shark เนื่องจากพบฉลามชนิดนี้อาศัยอยู่ในแม่น้ำ Zambezi ในขณะที่ในประเทศนิการากัวที่ตั้งอยู่ในทวีปอเมริกากลางจะเรียกฉลามชนิดนี้ว่า Nicaragua shark เนื่องจากสามารถพบฉลามชนิดนี้ได้ในทะเลสาบนิการากัว ซึ่งเป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ตั้งอยู่ห่างจากชายฝั่งทะเลนับร้อยไมล์
ผมได้มีโอกาสเดินทางลงไปดำน้ำที่เกาะเต่าอีกครั้งเมื่องกลางปีที่ผ่านมา หลังจากช่วงเวลาสองสามวันที่เฝ้าสังเกตพฤติกรรมและลักษณะของฉลามฝูงนี้ แล้วผมก็ปักใจเชื่อว่าฉลามขนาดใหญ่ที่พบเห็นในบริเวณกองหินชุมพรนี้คือฉลามหัวบาตรอย่างแน่นอน ด้วยลักษณะเด่นที่พบเห็นได้ชัดจากรูปร่างที่ค่อนข้างสั้นและอวบอ้วนกว่าฉลามชนิดอื่น ส่วนหัวที่ค่อนข้างสั้นและทู่ และลักษณะครีบหลังที่ป้านออกเป็นรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าที่เป็นลักษณะเด่นภายนอกของฉลามชนิดนี้ ส่วนลักษณะของโคนหางที่มีแต้มสีดำนั้น น่าจะเป็นฉลามที่ตัวยังโตไม่เต็มวัย เพราะฉลามหัวบาตรเมื่อโตเต็มวัยแล้วจะไม่มีแต้มสีดำที่โคนครีบหาง
ฉลามเป็นทรัพยากรทางการท่องเที่ยวที่ทรงคุณค่าสำหรับวงการดำน้ำ ในหลาย ๆ ประเทศในแถบคาริบเบียน ดังเช่น ประเทศบาฮามาสนั้น มีโปรแกรมทัวร์ที่จัดไปชมฝูงฉลามหัวบาตรและฉลามเสือ เช่นเดียวกับประเทศแอฟริกาใต้และออสเตรเลียที่การดำน้ำลงไปในกรงเพื่อเผชิญหน้ากับฉลามขาวเป็นธุรกิจที่ทำรายได้มหาศาลให้กับวงการท่องเที่ยว ส่วนประเทศคอสตาริกาก็ใช้ฝูงฉลามหัวค้อนเป็นจุดขายของเกาะ Cocos ที่เป็นแหล่งดำน้ำดูฉลามที่ขึ้นชื่ออีกแห่งหนึ่งในโลก
ในอดีตเมื่อประมาณสิบปีที่ผ่านมา ทางฝั่งฟากทะเลอันดามันในเขตน่านน้ำของประเทศพม่าก็เคยมีแหล่งดำน้ำดูฉลามที่มีชื่อเสียงติดอันดับโลก ก็คือ Silvertip Banks หรือ Burma Banks ที่ในปัจจุบันแทบจะไม่เหลือฉลามให้ดูแล้ว หลังจากที่กองเรือล่าฉลามของอินโดนีเซียได้ลักลอบเข้ามาล่าฉลามเพื่อนำไปทำหูฉลามตากแห้งขายจนเกือบสูญพันธุ์ไปแล้วจากน่านน้ำพม่า
สำหรับฉลามหัวบาตรแห่งกองหินชุมพรนี้ อาจจะเรียกได้ว่าเป็นฉลามหัวบาตรฝูงสุดท้ายในอ่าวไทย ที่สามารถพบเห็นได้แทบทุกครั้งที่ไปเยือนกองหินแห่งนี้ จัดได้ว่าเป็นทรัพยากรทางการท่องเที่ยวอันทรงคุณค่าที่ควรจะคงอยู่กับกองหินชุมพรตลอดไป
แนะนำการท่องเที่ยว สถานที่ท่องเที่ยว ร้านอาหาร พร้อมคูปองส่วนลดโรงแรมเพียบ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ขอขอคุณภาพประกอบจาก
