งานไหว้สาป๋าระมี พระบรมธาตุดอยสุเทพ เชียงใหม่ ( อ.ส.ท.)
โดย ขนิษฐา
ในคืนของวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ก่อนวันวิสาขบูชาที่เมืองเชียงใหม่ หากใครบินได้เหมือนนกที่เหินอยู่เหนือแนวเข้าดอยสุเทพ-ปุย คงได้เห็นแสงสว่างพร่างพรายตั้งแต่พระบรมธาตุดอยสุเทพตามเส้นทางถนนศรีวิชัยที่คดเคี้ยวไปมาจนถึงเชิงเขา และมีถนนสายห้วยแก้วพุ่งไปสู่ตัวเมืองเชียงใหม่
แสงสว่างที่เจิดจ้ากว่าปกติบนดอยสุเทพของคืนนี้ชาวเชียงใหม่รู้ดีว่านี่คืองานประเพณีเตียวขึ้นดอยสุเทพ
"เตียว" หมายถึง "เดิน" การเดินขึ้นไปนมัสการพระบรมธาตุที่อยู่บนดอยสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางถึง 1,080 เมตร สมัยก่อนมีเพียงเส้นทางเดินป่าเลียบสายน้ำตกห้วยแก้ว ผาเงิบ ขึ้นเป็นทางดิ่งระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร เหมาะสำหรับผู้มีสุขภาพแข็งแรงและยังอยู่ในวัยหนุ่มสาวเท่านั้น
ที่ว่าการเดินขึ้นไปนมัสการพระบรมธาตุอย่างยากลำบากนั้นเพื่อเป็นอนิสงส์อันแรงกล้า เนื่องจากได้มีโอกาสขึ้นไปกราบไหว้บูชาพระบรมสารีริกธาตุสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในวันเพ็ญเดือน 6 หรือ วันวิสาขบูชา วันสำคัญยิ่งทางพุทธศาสนาคือวันที่พระพุทธองค์ทรงประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ชาวพุทธทั่วโลกร่วมรำลึกความสำคัญนี้ด้วยการทำบุญ ตักบาตรและทำพิธีเวียนเทียน ณ วัดสำคัญในท้องถิ่นตน
ถนนศรีวิชัยนั้นเป็นถนนสายประวัติศาสตร์ที่สร้างขึ้นดอยสุเทพด้วยบารมีของครูบาศรีวิชัย "นักบุญแห่งล้านนา"เมื่องปี พ.ศ. 2477 ที่น่าทึ่งตรงที่มีบันทึกไว้ว่าถนนสายนี้ตัดผ่านป่าและหุบเหวยาว 11.530 กิโลเมตร ใช้แรงคนล้วนๆ ไม่มีเครื่องมือกลหนัก สมัยนั้นมีเพียงจอบ เสียม และแรงใจแรงกายของชาวบ้าน ใช้เวลาก่อสร้างเพียง 5 เดือน 22 วัน ก็แล้วเสร็จ เปิดให้รถยนต์วิ่งวันแรกเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2478
ไม่ว่ากี่ยุคสมัยแปรเปลี่ยนไป รถยนต์วิ่งขึ้นลงถนนสายนี้กี่ล้านคัน แต่ความสำคัญของปูชนียสถานคู่เมืองและนักบุญแห่งล้านนายังเป็นที่เคารพสักการะของชาวเหนือไม่เสื่อมคลาย
การสืบสานประเพณีอันดีงามนี้ได้รับการเผยแพร่ในหมู่นักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (มช.) ตั้งแต่รุ่นแรก หลังจากนั้นต่อมาจึงเกิดประเพณี "รับน้องขึ้นดอย" โดยนักศึกษารุ่นพี่นำ "น้องใหม่" เตียวขึ้นดอยในเดือนแรกของการเป็นนักศึกษาใหม่มาจนถึงทุกวันนี้
นอกเหนือจากการเชื่อว่าเป็นสิริมงคล ในการได้เคารพสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ประดิษฐานเป็นมิ่งขวัญ ณ แผ่นดินที่อยู่อาศัยแล้ว ทุกเพศทุกวัยยังได้ประจักษ์ในความเป็นจริงอย่างหนึ่งว่าการเดินทาง เพื่อไปสู่จุดหมายปลายทางนั้นเป็นประสบการณ์ที่สอนให้มีความเข้มแข็งอดทนมากเพียงไร
ฟ้าสางแล้ว มองเห็นพระบรมธาตุประดิษฐานบนยอดดอยเหลืองอร่ามงดงามจับตา แม้ชาวบ้านชาวเมืองที่มาร่วมงานเตียวขึ้นดอยจะเหน็ดเหนื่อยจากการเดินขึ้นเขาและอดตาหลับขับตานอนพอสมควร แต่ความอิ่มเอมใจในการมีส่วนร่วมบุญสักการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่เมืองนั้นมีคุณค่ายิ่งนัก
หลายต่อหลายคนบอกว่าตั้งแต่เตียวขึ้นดอยมาครั้งนี้เป็นพิธีการที่ยิ่งใหญ่และสวยงามตระการตาที่สุดและหลายต่อหลายคนที่อาวุโสก็บอกว่ายังมีความประทับใจเตียวขึ้นดอยสมัยก่อนตามเส้นทางเดินป่าที่ผ่านสายน้ำลำธาร และป่าร่มรื่น บัดเดี่ยวนี้น้ำตกห้วยแก้ว น้ำตกผาเงินเหือดแห้งป่าแล้งและร้อนมาก บรรยากาศแบบเดิมคงอยู่ในภาพแห่งความทรงจำเท่านั้น
ขอขอบคุณข้อมุลและภาพจาก
