พิพิธภัณฑ์ผ้า สืบสานผ้าไทยตามรอยแม่หลวง

พิพิธภัณฑ์ผ้า สืบสานผ้าไทยตามรอยแม่หลวง (lisa)

          หากจะกล่าวว่า คุณค่าของผ้าไทยได้รับการยกย่องจากนานาประเทศนั้น ก็เพราะพระราชปณิธานของแม่หลวงที่จะอนุรักษ์การทอผ้าของไทยให้เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติผ่านการทำงานของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ล่าสุดมีการเปิด "พิพิธภัณฑ์ผ้า ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ" ให้เป็นแหล่งศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับผ้าไทยและประวัติศาสตร์เครื่องแต่งกายของคนไทยด้วย


          ตัวอาคารพิพิธภัณฑ์ได้บูรณะปรับปรุงจากหอรัษฎากรพิพัฒน์ ในสมัยรัชกาลที่ 5 ตั้งอยู่ภายในพระบรมมหาราชวัง อดีตเป็นที่ทำการกรมพระคลังมหาสมบัติที่คอยจัดเก็บระเบียบภาษีอากร เป็นอาคารสถาปัตยกรรมตะวันตกมี 2 ชั้น ชั้นล่างจะพบกับส่วนต้อนรับ ห้องสมุด ห้องกิจกรรม ร้านจำหน่ายสินค้าของพิพิธภัณฑ์ เช่น หนังสือเกี่ยวกับผ้าและเครื่องแต่งกาย ผลิตภัณฑ์ผ้าจากศูนย์ศิลปาชีพทั่วประเทศ ตลอดจนร้านเครื่องดื่มให้บริการกาแฟสดจากโครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ รวมถึงน้ำมัลเบอร์รี่เปรี้ยวหวานชื่นใจ อันเป็นผลพลอยได้จากการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม


          เมื่อขึ้นสู่ชั้นสองจึงเข้าสู่พื้นที่นิทรรศการแบ่งเป็นห้องต่าง ๆ เริ่มจากห้องแรกว่าด้วย "ราชพัสตราจากผ้าไทย" ชมฉลองพระองค์ชุดสากลในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ที่ใช้ผ้าไหมไทยในการตัดเย็บโดยนักออกแบบไทยและต่างชาติรวมทั้งหมด 16 องค์ในวาระต่าง ๆ ด้วยลวดลายผ้าละเอียดอ่อนและสีสันสวยงามน่าประทับใจ แต่น่าตื่นตาตื่นใจยิ่งกว่าเมื่อเข้าสู่ห้องที่ 2 ในหัวข้อ "ไทยพระราชนิยม" ชมฉลองพระองค์ชุดไทยพระราชนิยมกว่า 30 องค์ เป็นฉลองพระองค์ในการเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเจริญสัมพันธไมตรีกับสหรัฐอเมริกาและยุโรปตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503 ตลอดจนผ้าและเครื่องแต่งกายในราชสำนักอายุกว่า 100 ปี แต่ละแบบแสดงถึงการผสมผสานธรรมเนียมการแต่งกายของสตรีไทยในราชสำนักสมัยโบราณที่ประยุกต์เข้ากับสมัยปัจจุบันได้ลงตัว ทั้งยังสะท้อนถึงพระอัจฉริยภาพในการสร้างสรรค์และทรงเป็นผู้นำการแต่งกายแบบไทยออกไปสู่สากล



          สำหรับผ้าและเครื่องแต่งกายต่าง ๆ ก่อนจัดแสดงจะต้องผ่านขั้นตอนทำความสะอาด กำจัดแมลงในอุณหภูมิติดลบ 20 องศาเซลเซียส มีการให้เลขทะเบียนวัตถุ ตรวจสภาพ บันทึกภาพ และซ่อมแซมหากมีการเสื่อมสภาพ โดยเฉพาะผ้าทอโบราณจะเก็บรักษาไว้ในห้องคลังที่มีอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ระหว่าง 50-60% โดยมีผู้เชี่ยวชาญชาวสหรัฐคอยให้คำปรึกษา


          ห้องนิทรรศการที่ 3 -4 ว่าด้วย "พระหัตถ์ที่ทรงงานเพื่อแผ่นดิน" ร้อยเรียงความเป็นมาของศูนย์ศิลปาชีพนับแต่ปี พ.ศ.2513 หลังจากทั้งสองพระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรที่ประสบอุทกภัยในอำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนม จึงทรงพระราชดำริถึงการสร้างอาชีพแก่ราษฎร โดยทรงกำชับกับราชเลขานุการในพระองค์ที่ลงพื้นที่สำรวจขณะนั้นว่า "แม้ผ้าถูเรือนก็อย่าละเลย" เพราะอาจได้พบลายผ้าโบราณที่จะสืบไปถึงช่างทอและเรื่องราวต่าง ๆ ซึ่งนั่นคือจุดเริ่มต้นในการฟื้นชีวิตผ้าไทยที่สามารถเลี้ยงปากท้องคนไทยมายาวนานกว่า 40 ปี

          พิพิธภัณฑ์ผ้าฯ เปิดให้เข้าชมทุกวันเวลา 09.00-16.30 น. ค่าเข้าชม ผู้ใหญ่ 150 บาท ผู้สูงอายุ (65 ปีขึ้นไป) 80 บาท นักเรียน/นักศึกษา 50 บาท เด็กอายุ 12-18 ปี 50 บาท เด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี เข้าชมฟรี โปรดแต่งกายสุภาพในการเข้าชม สอบถามโทร. 0-2225-9420, 0-2225-9430



ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก