อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด ตั้งอยู่ทางตอนล่างสุดของภาคกลาง หรือด้านเหนือสุดของภาคใต้ชายฝั่งทะเลด้านตะวันตกของอ่าวไทย มีพื้นที่ครอบคลุมอำเภอสามร้อยยอดและอำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ที่นี่เป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 4 ของประเทศ และเป็นอุทยานแห่งชาติทางทะเลแห่งแรกของไทย
อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด มีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาหินปูนยุคเพอร์เมียน มีอายุประมาณ 280-230 ล้านปี ที่มีความสูงชันริมฝั่งทะเลผสมกับที่ราบริมฝั่งทะเลที่เป็นหาดเลนและห้วงน้ำทะเลตื้น รวมตลอดถึงเกาะหินปูนที่ตั้งเรียงรายใกล้ชายฝั่งทะเล ซึ่งยาวจากเขากะโหลกทางทิศเหนือถึงเขาแร้งทางทิศใต้ประมาณ 30 กิโลเมตร ได้แก่ เกาะโครำ เกาะนมสาว เกาะระวาง เกาะระวิง เกาะสัตกูด และเกาะขี้นก
มีพื้นที่ราบที่มีน้ำขังตลอดปีอยู่ทางด้านตะวันตกของอุทยาน คือ ทุ่งสามร้อยยอด ซึ่งในอดีตเคยเป็นทะเลหรืออ่าว ต่อมาถูกปิดกั้นด้วยตะกอนและสันทราย ทะเลถอยร่นออกไป ได้รับอิทธิพลน้ำจืดจากแผ่นดิน มีการสะสมของตะกอนที่ราบลุ่ม ค่อย ๆ กลายเป็นทุ่งน้ำกร่อยและทุ่งน้ำจืดตามลำดับ และเนื่องจากสภาพทางธรณีของเขาสามร้อยยอดเป็นหินปูนที่มีความลาดชันสูง ทำให้เกิดเป็นหน้าผาสูงชันและหุบเหวลึก มีความสูงของยอดเขาที่สูงที่สุดในเขตอุทยานแห่งชาติถึง 605 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ยอดเขาที่สำคัญ ได้แก่ ยอดเขาชโลงฟาง เขากระโจม เขาใหญ่ เขาถ้ำประทุน เขาแดง เขาเทียน เขาหุบจันทร์ และเขาขั้นบันได บริเวณนี้มีสภาพธรณีเป็นหินปูน มีหลายแห่งที่หินปูนถูกอิทธิพลของธรรมชาติกัดเซาะหรือผุกร่อนกลายเป็นถ้ำหรือปล่องหุบเหวขนาดใหญ่ ได้แก่ ถ้ำแก้ว ถ้ำไทร และถ้ำพระยานคร เป็นต้น
ถ้ำพระยานคร
หาดแหลมศาลา
ทุ่งสามร้อยยอด (บึงบัวสามร้อยยอด)
ศูนย์ศึกษาธรรมชาติบึงบัว เป็นพื้นที่ราบลุ่มกว้างใหญ่ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มีทั้งส่วนที่เป็นน้ำจืดและน้ำกร่อย โดยเป็นแหล่งที่มีองค์ประกอบทางชีวภาพและกายภาพ และยังเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของนกนานาชนิด ทั้งนกประจำถิ่นและนกอพยพตามฤดูกาล บริเวณเชิงเขามีศูนย์ศึกษาธรรมชาติทุ่งสามร้อยยอด สะพานทางเดินศึกษาธรรมชาติ และสถานที่กางเต็นท์ไว้ให้บริการนักท่องเที่ยว การเดินทางเข้าถึงสะดวก เป็นทางลาดยางจนถึงศูนย์ศึกษาธรรมชาติ (ทางเข้าเดียวกับสถานีรถไฟสามร้อยยอด)
หาดสามพระยา
ถ้ำแก้ว
ถ้ำไทร
เส้นทางศึกษาธรรมชาติป่าชายเลน
ล่องเรือคลองเขาแดง
หมายเหตุ : สถานที่ท่องเที่ยวประเภทถ้ำ หาดแหลมศาลา และจุดชมวิว เปิดเวลา 08.00-15.00 น. ส่วนแหล่งท่องเที่ยวบริเวณอื่น ๆ เปิดเวลา 08.00-16.30 น. ทั้งนี้ เพื่อความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยวในการเยี่ยมชม บริเวณถ้ำและจุดชมวิวไม่แนะนำสำหรับผู้สูงอายุและผู้มีโรคประจำตัว นักท่องเที่ยวควรสวมเสื้อผ้าที่มีความยืดหยุ่นและรองเท้าผ้าใบเพื่อความคล่องตัว
บ้านพัก อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด
ภายในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด มีบ้านพักบริการ ได้แก่
- บ้านพักหาดสามพระยา บริเวณหาดสามพระยา คือ บ้านทิวสน จำนวน 4 ห้องพัก / 1 ห้อง ราคาคืนละ 1,000 บาท โดย 1 ห้องพัก สามารถพักได้จำนวน 2 คน / ห้องน้ำ 1 ห้อง มีสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น เครื่องนอน เครื่องปรับอากาศ พัดลม โทรทัศน์ จานดาวเทียม เครื่องทำน้ำอุ่น และตู้เย็น ดูขั้นตอนการจองที่พักอุทยานแห่งชาติได้ที่ nps.dnp.go.th สามารถจองล่วงหน้าได้ไม่เกิน 60 วัน
อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด กางเต็นท์
อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด มีพื้นที่กางเต็นท์ ได้แก่ บริเวณหน้าหาดสามพระยา ทั้งนี้ ไม่อนุญาตให้ประกอบอาหารที่มีกลิ่นและควัน ยกเว้นชา กาแฟ และบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อุทยานมีร้านอาหารให้บริการ (ครัวปิดเวลา 19.00 น.) ไม่อนุญาตให้นำสัตว์เลี้ยงและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้ามาในพื้นที่
ค่าบริการกางเต็นท์
- เต็นท์ขนาด 2-3 คนนอน (ไซซ์เดียว) ราคา 225 บาท (ไม่รวมเครื่องนอน)
- ค่าสถานที่กางเต็นท์ หลังละ 30 บาท
- ค่าธรรมเนียมเข้าอุทยาน ผู้ใหญ่ 40 บาท / เด็ก 20 บาท / ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ 200 บาท / ชาวต่างชาติ เด็ก 100 บาท
ข้อมูลติดต่ออุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด
รถยนต์ : จากกรุงเทพฯ ไปยังอุทยานได้ 3 ทาง คือ
- เส้นทางที่ 1 จากกรุงเทพฯ ไปตามทางหลวงหมายเลข 35 (ถนนสายธนบุรี-ปากท่อ) ผ่านจังหวัดสมุทรสงคราม เลี้ยวเข้าสู่ถนนทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ที่อำเภอปากท่อ ผ่านจังหวัดเพชรบุรี อำเภอชะอำ และเข้าสู่อำเภอหัวหินถึงอำเภอปราณบุรี เมื่อถึงสี่แยกปราณบุรี เลี้ยวซ้ายไปตามถนนสายปากน้ำ-ปราณบุรี 4 กิโลเมตร จะเห็นป้ายบอกทางไปยังอุทยาน ให้เลี้ยวขวาไปตามถนน ซึ่งเป็นถนนลาดยางอีกประมาณ 31 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด
- เส้นทางที่ 2 จากกรุงเทพฯ ไปตามทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ผ่านจังหวัดนครปฐม จังหวัดราชบุรี จังหวัดเพชรบุรี อำเภอหัวหิน ถึงอำเภอปราณบุรี ไปอำเภอกุยบุรี ก่อนถึงอำเภอกุยบุรี ประมาณ 7 กิโลเมตร บ้านสำโหรง บริเวณหลักกิโลเมตรที่ 286.5 มีทางแยกซ้ายไปประมาณ 14 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการอุทยาน
- เส้นทางที่ 3 จากกรุงเทพฯ ไปตามทางหลวงสายธนบุรี-พุทธมณฑล-นครชัยศรี เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 4 สู่จังหวัดเพชรบุรี เส้นชะอำ-บายพาส ตามเส้นทางถึงอำเภอปราณบุรี เมื่อถึงสี่แยกปราณบุรี เลี้ยวซ้ายไปตามถนนสายปากน้ำ-ปราณบุรี 4 กิโลเมตร จะเห็นป้ายบอกทางไปยังอุทยาน ให้เลี้ยวขวาไปตามถนน ซึ่งเป็นถนนลาดยางอีกประมาณ 31 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการอุทยาน
รถไฟ : รถไฟสายใต้ทุกขบวนจะผ่านอำเภอปราณบุรีและอำเภอกุยบุรี ทั้งขบวนขึ้นและขบวนล่อง แต่ขบวนรถด่วนส่วนใหญ่ไม่จอดรับผู้โดยสาร
ขอบคุณข้อมูลจาก : เฟซบุ๊ก อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด - Khao Sam Roi Yot National Park, nps.dnp.go.th, thai.tourismthailand.org, portal.dnp.go.th