วิธีการเตรียมตัวเดินป่าเบื้องต้น เที่ยวภูเขาด้วยตัวเองไม่ยากอย่างที่คิด

แนะนำวิธีการเตรียมตัวเดินป่า สำหรับนักท่องเที่ยวมือใหม่ที่อยากไปเที่ยวเดินป่าสัมผัสกับธรรมชาติงาม ๆ ในเมืองไทย เที่ยวภูเขาอย่างไรให้สนุกได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเอง

กิจกรรมเดินป่า เป็นอีกกิจกรรมท่องเที่ยวสนุก ๆ ที่นอกจากจะทำให้เราได้สัมผัสกับธรรมชาติอย่างแท้จริงแล้ว ยังให้อะไรกับเรามากกว่าที่คิด ทั้งได้ลองเรียนรู้การใช้ชีวิตแบบบ้าน ๆ ได้เจอเพื่อนใหม่ ได้เห็นธรรมชาติในมุมมองที่แตกต่างออกไป เป็นต้น แต่ก็มีหลายคนที่ยังกล้า ๆ กลัว ๆ ไม่รู้จะเริ่มอย่างไร หรือไม่ทราบถึงวีธีการเตรียมตัวที่ถูกต้อง วันนี้ก็เลยนำเอาเคล็ดลับและข้อมูลเกี่ยวกับการเตรียมตัวเดินป่ามาฝากกัน บอกเลยว่าถ้ารู้ไว้ก่อนเดินทาง จะทำให้การเที่ยวป่าเที่ยวเขาสนุกขึ้นอย่างแน่นอน เริ่มต้นด้วย...

เตรียมตัวเดินป่า

1. ศึกษาเกี่ยวกับเส้นทางเดินป่าที่จะไปเที่ยว

ในเมืองไทยมีเส้นทางเดินป่าเยอะมาก มีทั่วทุกภาค ทุกพื้นที่ ซึ่งจะเปิดให้เข้าเที่ยวชมในช่วงเวลาที่แตกต่างกันออกไป บางเส้นทางน่าเที่ยวเฉพาะหน้าฝน บางเส้นทางเที่ยวได้เฉพาะหน้าหนาว ก็ต้องเช็กกับทางเจ้าหน้าที่ที่ดูแลก่อนเดินทาง แล้วก็ศึกษาเกี่ยวกับเส้นทางนั้น ๆ เช่น ดูว่าระยะทางกี่กิโลเมตร ใช้เวลาเดินนานไหม เส้นทางชัน หรือราบเรียบ ลักษณะเป็นทุ่งหญ้า ป่าไผ่ หรือป่าดงดิบ ต้องข้ามลำธารลำห้วยหรือไม่ มีจุดพักระหว่างทางหรือเปล่า ร้านค้ามีไหม ฯลฯ เพราะจะมีผลต่อการเตรียมตัว เตรียมเสื้อผ้า และข้าวของต่าง ๆ

2. เดินป่ามีค่าใช้จ่าย

ถึงแม้ว่าจะเป็นการเดินป่าที่แทบจะไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกหรือร้านค้าอะไรให้เราช้อปปิ้งได้เลยก็จริง แต่การไปเที่ยวเส้นทางเดินป่าแบบนี้ก็มีค่าใช้จ่ายเช่นกัน ที่แน่ ๆ เราต้องจ่ายค่าบำรุงสถานที่หรือค่าธรรมเนียมอุทยานก่อน มากน้อยแตกต่างกันออกไป ลำดับต่อมาก็เป็นค่าเจ้าหน้าที่นำทาง หากเส้นทางนั้น ๆ ยากและค่อนข้างอันตราย นอกจากนี้ก็ยังจะมีค่าลูกหาบ ค่าเต็นท์ และค่าอาหารอีกเล็กน้อย แต่โดยรวมแล้วก็ไม่สูงมากนัก ยิ่งถ้าไปหลายคนก็จะยิ่งช่วยกันหารได้

3. จองสิ่งต่าง ๆ ล่วงหน้า

เส้นทางเดินป่าในไทย บางเส้นทางก็สามารถที่จะไปเที่ยวแบบ walk-in ได้เลย แต่บางเส้นทางก็ต้องจองล่วงหน้ากันเป็นเดือน ก็ต้องติดตามข่าวสารจากออฟฟิเชียลไว้ตลอด แต่ถึงแม้ว่าบางเส้นทางจะเป็นแบบไม่ต้องจองล่วงหน้า ก็ควรที่จะจองเต็นท์ ลูกหาบ รวมทั้งอาหารที่จะกินบนเขาไว้ก่อนล่วงหน้า เพราะถ้าหากไปช่วงเทศกาลท่องเที่ยว ก็อาจจะไม่มีเต็นท์นอนได้

4. เตรียมร่างกายให้พร้อม

เมื่อจัดการกับการจองสิ่งต่าง ๆ เรียบร้อยแล้ว ก็ต้องมาเตรียมร่างกายให้พร้อม ดูว่าตัวเองมีโรคประจำตัวอะไรหรือไม่ โรคที่ไม่แนะนำให้เดินป่า คือ โรคหัวใจ และโรคที่เกี่ยวกับหลอดเลือด ความดันสูง-ต่ำ โรคหอบ-หืด โรคลมชัก โรคที่เกี่ยวกับข้อเข่า เช่น เกาต์ เป็นต้น

หากพบว่าตัวเองไม่มีโรคประจำตัวที่เป็นอันตราย คราวนี้ก็มาเตรียมร่างกายให้พร้อม แนะนำให้ออกกำลังกายก่อนไปเที่ยว อย่างน้อยควรเริ่มออกก่อนไปสัก 2 สัปดาห์ - 1 เดือน เน้นคาร์ดิโอ เพื่อให้หัวใจได้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ ฝึกเดินขึ้น-ลงบันไดให้ชิน เพราะบางเส้นทางจะเป็นการเดินขึ้นเขาชัน จะได้ไม่ทำให้กล้ามเนื้ออักเสบ ไม่เกิดอาการเจ็บป่วยระหว่างท่องเที่ยว หรือหลังจากกลับมาจากการเดินป่าแล้ว

5. ศึกษาสภาพอากาศ

ก่อนเดินทางควรตรวจสอบสภาพอากาศทุกวัน รวมทั้งเช็กกับเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ถึงสถานการณ์สภาพอากาศในปัจจุบัน เพื่อการเตรียมตัวที่ถูกต้องมากยิ่งขึ้น บางทีฝนตก มีลมหนาว จะได้เตรียมเสื้อผ้า กระเป๋าเดินทาง และอุปกรณ์กันฝนให้ครบถ้วน

6. การเตรียมเสื้อผ้า

แนะนำให้ใส่เสื้อขายาวและกางเกงขายาว เพื่อป้องกันการขีดข่วนจากกิ่งไม้ การกัดต่อยจากแมลง และแสงแดดในช่วงกลางวัน ควรเป็นเนื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี ยืดหยุ่น ไม่คับจนทำให้อึดอัด เพราะการเดินป่านั้นจะเป็นการใช้พลังงาน ซึ่งจะมีเหงื่อออกตลอดเวลา ถ้าเสื้อผ้าระบายอากาศได้ดี ก็จะทำให้เราเดินได้เรื่อย ๆ สบาย ๆ ไม่หงุดหงิด

ควรนำหมวกไปด้วย ถ้าเป็นแบบปีกกว้าง ๆ ก็จะยิ่งดี เพราะจะช่วยป้องกันแสงแดดได้อย่างดี รองเท้าแนะนำว่าควรเป็นรองเท้าผ้าใบที่ใส่เดินสะดวก รองรับน้ำหนักเท้าและเข้ากับสรีระเท้าของเรา ตรวจสอบความทนทานของรองเท้าไว้ด้วย เพราะบางครั้งกาวไม่แน่น ซื้อมาไว้นานแล้ว กาวเสื่อมสภาพ รองเท้าอาจขาดกลางทางได้ ถุงเท้าควรเป็นถุุงเท้ายาวขึ้นไปจนถึงเข่า หรือถุงเท้ากันทาก เพื่อป้องกันทากและแมลงกัดต่อย

7. การเตรียมกระเป๋าเดินทาง

ตัวกระเป๋าควรจะเป็นแบบกันน้ำ หรือมี Rain Cover แต่ถ้าสู้ราคาไม่ไหว ก็แนะนำให้เอาของใส่ถุงพลาสติกก่อนที่จะแพ็กลงกระเป๋า เพื่อป้องกันข้าวของและเสื้อผ้าเปียกฝนหรือน้ำค้าง

และถ้าเป็นการเดินป่าระยะไกลที่ต้องพักค้างคืน แล้วต้องจ้างลูกหาบขึ้นไป แนะนำให้แยกกระเป๋าเป็น 2 ใบ ใบแรกเป็นพวกเสื้อผ้า เต็นท์ และสิ่งของต่าง ๆ ที่จะใช้ระหว่างพักค้างแรม ส่วนนี้ให้ลูกหาบแบกขึ้นไป ใบที่สองจะเป็นกระเป๋าที่อยู่ติดกับตัวเรา มีสิ่งจำเป็นต่าง ๆ เช่น กระเป๋าเงิน, กล้องถ่ายรูป, ข้าวกลางวัน, น้ำดื่ม, ยาประจำตัว, ยาฉีดคลายกล้ามเนื้อ, สเปรย์ฉีดกันทาก, ยาดม, ยาหม่อง, ช็อกโกแลต, ทิชชู, เข็มทิศ เป็นต้น

8. การเตรียมอุปกรณ์ค้างแรม

หากต้องไปค้างแรมด้านบนเขา สอบถามเจ้าหน้าที่ให้แน่นอนว่าข้างบนนั้นมีสิ่งอำนวยความสะดวกอะไรบ้าง เพราะบางเส้นทางก็ไม่ได้มีอะไรเตรียมไว้เลย เราจะต้องจ้างลูกหาบนำขึ้นไปทั้งหมด กรณีที่เราต้องเตรียมอุปกรณ์ค้างแรมเอง สิ่งที่ควรเตรียมเบื้องต้น อาทิ อุปกรณ์กางเต็นท์, ถุงนอน, น้ำสะอาด, แกงสำเร็จรูป หรืออาหารกระป๋อง, บะหมี่สำเร็จรูป/กาแฟสำเร็จรูป, ขนมปังอบกรอบ, อุปกรณ์หุงข้าว/ต้มน้ำ (ปกติเจ้าหน้าที่จะมีหม้อสนามติดตัว), จาน-ชาม-ช้อน, ทิชชูแห้ง, น้ำยาล้างจาน, มีดพกเล่มเล็ก เป็นต้น

9. สิ่งของจำเป็นที่ควรพกไป

การเดินป่าเป็นกิจกรรมท่องเที่ยวที่ค่อนข้างผจญภัยพอสมควร บางเส้นทางจะไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกอะไรให้เลย หาซื้อที่ไหนก็ไม่ได้ เพราะในป่าไม่มีร้านค้า ไม่มีสัญญานโทรศัพท์ เราจึงต้องเตรียมตัวให้พร้อม

สิ่งของที่จำเป็นสำหรับการเดินป่าสำหรับบุคคล เช่น เสื้อผ้า 2-3 ชุด, เสื้อกันลม/กันฝน (เผื่อลมแรง ฝนตก อากาศหนาว), กระบอกเก็บความร้อน/เย็น, ยารักษาโรคประจำตัวและยาสามัญประจำบ้าน, อุปกรณ์ปฐมพยาบาล, ยาดม, ยาหม่อง, สเปรย์ฉีดคลายกล้ามเนื้อ, สเปรย์ฉีดกันยุง/ทาก/คุ่น, ไฟฉาย, ไฟแช็ก, ถุงดำ 1-2 ใบ, กล่องข้าว+ช้อน, ช็อกโกแลต/ขนมหวาน, ทิชชูแห้ง-เปียก, อุปกรณ์อาบน้ำ, น้ำดื่มสะอาดอย่างน้อย 2 ลิตร (แบ่งดื่มระหว่างทาง + ทำอาหาร), อาหารสำหรับการพักค้างแรม (กรณีไม่มีร้านค้า/เจ้าหน้าที่ไม่ได้จัดเตรียมไว้ให้), ที่กรองน้ำเล็ก ๆ (กรณีต้องกรอกน้ำในป่า), เต็นท์, ถุงนอน, ไม้ค้ำยัน, เข็มทิศ เป็นต้น

10. เคล็ดลับการเดินป่าให้ปลอดภัย

เมื่อเตรียมทุกอย่างพร้อมแล้ว ก็มาถึงวันเดินทาง ก่อนที่เดินเข้าสู่เส้นทางเดินป่าระยะไกล ส่วนใหญ่เจ้าหน้าที่จะให้คำแนะนำกับนักท่องเที่ยวถึงการปฏิบัติตัวเบื้องต้นขณะที่อยู่ในป่า แนะนำให้ตั้งใจฟังและปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด เพราะทั้งหมดทั้งมวลก็เพื่อความปลอดภัยของตัวเราเองทั้งสิ้น

หากเป็นระยะทางไกล ๆ หรืออันตรายมาก ๆ ก็ควรจัดเตรียมกระเป๋าให้รอบคอบ นำเฉพาะสิ่งของจำเป็นลงกระเป๋า จะได้ไม่หนัก ไม่ปวดไหล่ ถ้าอากาศค่อนข้างร้อน ก่อนออกเดินทางแนะนำว่าให้เอาน้ำแดง/น้ำหวาน+น้ำแข็งใส่กระบอกเก็บความเย็นที่เตรียมมา เอาไว้ค่อย ๆ จิบระหว่างวัน พกช็อกโกแลตสัก 1-2 แท่งติดกระเป๋า เอาไว้กินเพิ่มพลังงาน

การเดินให้ค่อย ๆ เดิน ไม่ต้องเร่งรีบ หายใจเข้า-ออกยาว ๆ พยายามเกาะกลุ่มกับเพื่อนร่วมทาง ไม่เดินออกนอกเส้นทางที่เจ้าหน้าที่แนะนำ ก่อนจะนั่งพักบนพื้นควรหาถุงดำมารองก้น หรือพื้นโล่ง ๆ ที่ไม่มีหญ้ารก และหลีกเลี่ยงการนั่งบนขอนไม้ เพราะบางทีก็มีแมลงตัวเล็ก ๆ ที่เรามองไม่เห็นเกาะอยู่ อาจจะกัดต่อยทำให้เจ็บปวด หรือแพ้ได้

ทั้งนี้หากรู้สึกว่าไม่ไหว หายใจไม่ทัน เดินต่อไม่ได้แล้ว ให้รีบแจ้งเพื่อนร่วมทีมและเจ้าหน้าที่ทันที อย่าฝืน เพราะอาจะเกิดอันตรายถึงชีวิตได้

การเที่ยวป่าเที่ยวภูเขาไม่ใช่เรื่องยากและเป็นไปไม่ได้ ถ้าเราเตรียมร่างกายและเตรียมตัวให้พร้อม เราก็จะได้พิชิตอีกหนึ่งประสบการณ์ท่องเที่ยวที่สนุกมาก ๆ และหวังว่าข้อมูลเบื้องต้นจะเป็นประโยชน์บ้างไม่มากก็น้อยนะคะ :)

หมายเหตุ : ข้อมูลอาจมีการเปลี่ยนแปลงกรุณาตรวจสอบอีกครั้ง

แนะนำ ที่เที่ยวเดินป่า วิธีเตรียมตัว เดินป่า อื่น ๆ ที่น่าสนใจ

+++ มือใหม่หัดแคมปิ้ง เรื่องน่ารู้การตั้งแคมป์ เตรียมตัวอย่างไรก่อนออกไปกางเต็นท์
+++ โมโกจู แนะนำวิธีการเดินทางและรีวิวเส้นทางก่อนถึงหินเรือใบ
+++ ดอยห้วยทู่ จ.ตาก เส้นทางเดินป่าสวย ๆ มือใหม่หัดเดินป่าก็ไปได้
+++ พิชิต 15 ยอดเขาสูงของไทย ที่สุดแห่งความงามปลายขอบฟ้า

ขอขอบคุณข้อมูลและภาพจาก : เว็บไซต์ koa.com, เว็บไซต์ rei.com