เทศกาลผีตาโขน 2565 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 1-3 กรกฎาคม อีกหนึ่งงานประเพณีประจำปีของชาวอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
เทศกาลผีตาโขน นับเป็นอีกหนึ่งงานประเพณียิ่งใหญ่ของอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ซึ่งในปี 2565 จัดขึ้นในวันที่ 1-3 กรกฎาคม แน่นอนว่าปีนี้ก็จัดยิ่งใหญ่ไม่แพ้ครั้งอื่น ๆ มากมายด้วยกิจกรรมต่าง ๆ รวบถึงขบวนแห่ที่สร้างสีสันความสนุกให้กับผู้มาร่วมงาน รวมถึงนักท่องเที่ยวเองก็ตื่นตาตื่นใจกับลวดลายของผีตาโขนที่สวยงามและเป็นเอกลักษณ์ รายละเอียดของงานปีนี้จะเป็นอย่างไร รวมถึงประวัติความเป็นมาของประเพณีนี้เป็นมาอย่างไร เรามีข้อมูลมาฝาก
ภาพจาก Bubbers BB / Shutterstock.com
ประวัติประเพณีผีตาโขน
ประเพณีผีตาโขน ถือเป็นส่วนหนึ่งในงานบุญประเพณีใหญ่ หรือที่เรียกว่า “งานบุญหลวง” หรือ “บุญผะเหวด” ตรงกับเดือน 7 จัดขึ้น ณ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย และจัดเป็นการละเล่นที่ถือเป็นประเพณีทุกปี เกี่ยวโยงกับงานบุญพระเวสหรือเทศน์มหาชาติประจำปีกับพระธาตุศรีสองรัก ปูชนียสถานสำคัญของชาวด่านซ้าย กล่าวกันว่า…การแห่ผีตาโขนเกิดขึ้นเมื่อครั้งที่พระเวสสันดรและนางมัทรีจะเดินทางออกจากป่า กลับสู่เมืองบรรดาผีป่าหลายตนและสัตว์นานาชนิดอาลัยรักจึงพาแห่แหนแฝงตัวแฝงตน มากับชาวบ้านเพื่อมาส่งทั้งสองพระองค์กลับเมือง เรียกกันว่า “ผีตามคน” หรือ “ผีตาขน” จนกลายมาเป็น “ผีตาโขน” อย่างในปัจจุบัน
ชนิดของผีตาโขน
หากว่าใครเคยเข้าร่วมงานประเพณีผีตาโขน แน่นอนว่าเราจะได้เห็นกับผีตาโขนหลากชนิดแตกต่างกัน โดยหลัก ๆ แล้ว สามารถแยกเป็น 2 ชนิด คือ ผีตาโขนใหญ่และผีตาโขนเล็ก
- ผีตาโขนใหญ่ ทำเป็นหุ่นรูปผีทำจากไม้ไผ่สานมีขนาดใหญ่กว่าคนธรรมดาประมาณสองเท่า ประดับตกแต่งรูปร่างหน้าตาด้วยเศษวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น เวลาแห่ คนเล่นจะต้องเข้าไปอยู่ข้างในตัวหุ่น แต่ละปีจะทำผีตาโขนใหญ่เพียง 2 ตัว คือผีตาโขนชาย 1 ตัวและหญิง 1 ตัว ผู้มีหน้าที่ทำผีตาโขนใหญ่จะมีเฉพาะกลุ่มเท่านั้น เพราะคนอื่นไม่มีสิทธิ์ทำ การทำก็ต้องได้รับอนุญาตจากผีหรือเจ้าก่อน ถ้าได้รับอนุญาตแล้วต้องทำทุกปีหรือทำติดต่อกันอย่างน้อย 3 ปี
- ผีตาโขนเล็ก เป็นการละเล่นของเด็ก ทั้งเด็กวันรุ่น ผู้ใหญ่ ทั้งผู้หญิงและชาย ที่สามารถเข้าร่วมได้ แต่ผู้หญิงไม่ค่อยเข้าร่วมเพราะเป็นการเล่นค่อนข้างผาดโผนและซุกซน
ภาพจาก on_france / Shutterstock.com
การแต่งกายของผีตาโขน
อีกหนึ่งเอกลักษณ์โดดเด่นของประเพณีผีตาโขน นั่นคือ การแต่งกายของผีตาโขน ที่มาพร้อมกับลวดลายสีสันฉูดฉาด โดยเย็บเศษผ้าเป็นเสื้อตัวกางเกงตัวหรือเย็บเป็นชุดติดกันตลอดตัว ข้อสำคัญคือต้องคลุมร่างกายให้มิดชิด มีจุดเด่นตรงที่หน้ากากผีตาโขนซึ่งทำจากหวดนึ่งข้าวเหนียว ส่วนเครื่องแต่งตัวประกอบที่เป็นเอกลักษณ์ของผีตาโขนคือหมากกะแหล่ง แขวนติดบั้นเอว และดาบไม้ แกะสลักเป็นรูปอวัยวะเพศชายแถมทาสีแดงให้เห็นอย่างเด่นชัด ใช้เป็นอาวุธประจำกายผีตาโขนที่เอาไว้ควงหยอกล้อสาว ๆ
ภาพจาก Passakorn Umpornmaha / Shutterstock.com
เทศกาลผีตาโขน 2565
ภาพจาก เฟซบุ๊ก ททท.สำนักงานเลย : TAT Loei Office
ภาพจาก เฟซบุ๊ก ททท.สำนักงานเลย : TAT Loei Office
แต่สำหรับใครที่ติดงานหรือไม่สามารถเดินทางมาเที่ยวชมงานเทศกาลผีตาโขน 2565 ช่วงวันที่ 1-3 กรกฎาคม 2565 ได้ ก็ยังมีงานให้ชมอีก 3 วัด ดังนี้
ภาพจาก เฟซบุ๊ก ททท.สำนักงานเลย : TAT Loei Office
- งานที่ 1 วันที่ 4-6 กรกฎาคม 2565 งานบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน ณ วัดศรีภูมิ บ้านนาหอ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย (ผีไม่เยอะ) จัดตามขนบธรรมเนียมประเพณี
- งานที่ 2 วันที่ 7-9 กรกฎาคม 2565 งานบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน ณ วัดศรีสะอาด บ้านหนามแท่ง อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย (ผีไม่เยอะ) จัดตามขนบธรรมเนียมประเพณี
- งานที่ 3 วันที่ 9-10 กรกฎาคม2565 งานบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน (งานไหลผีตาโขน) ณ วัดโพธิ์ศรี บ้านนาเวียงใหญ่ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย (ผีเยอะ) ถือว่าเป็นไฮไลต์ปิดท้ายของงานในปีนี้
นับเป็นอีกหนึ่งงานเทศกาลท่องเที่ยวยิ่งใหญ่ที่หลายคนต่างรอคอย ใครที่มีแพลนอยากเข้าร่วม เห็นทีว่าต้องรีบหาที่พักจองแต่เนิ่น ๆ โดยเฉพาะที่พักในอำเภอด่านซ้าย บอกเลยว่าเต็มเร็วมาก ๆ และต้องขยับไปจองที่พักที่ไกลจากบริเวณจัดงานออกไปอีก หรือถ้าใครอยากสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่โทรศัพท์ 0 4281 2812 หรือเฟซบุ๊ก ททท.สำนักงานเลย : TAT Loei Office
หมายเหตุ : ข้อมูลอาจมีการเปลี่ยนแปลงกรุณาตรวจสอบอีกครั้ง
ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก
เฟซบุ๊ก ททท.สำนักงานเลย : TAT Loei Office, เว็บไซต์ tessabandansai.go.th
