อารามซูเมลา (Sumela Monastry)
เป็นที่เล่าขานกันว่า ในปี ค.ศ. 386 นักบวชคริสต์นิกายกรีกออร์โธดอกซ์ 2 รูป คือ บาร์นาบัส กับ โซโฟรนิออส ตัดสินใจสร้างสักการสถานขึ้นริมผาหินด้วยแรงศรัทธาอันเปี่ยมล้น โดยอารามมีชื่อเสียงโด่งดังเพราะภาพเขียน พระแม่มารีย์ หรือ Panagia Gorgoepekoos ซึ่งมีตำนานว่า ลูกา ผู้นิพนธ์พระวรสาร (Luke the Evangelist) เป็นผู้ช่วยแต่งแต้มด้วยมือตนเอง
ในช่วงจักรวรรดิออตโตมันเรืองอำนาจ สุลต่านได้รักษาอารามแห่งนี้ไว้ รวมทั้งอนุญาตให้คริสตชนได้ไปสักการะ อย่างไรก็ตาม เวลาที่ผ่านไปทำให้สภาพอารามเสื่อมสภาพลง จึงมีการบููรณเรื่อยมาต่อมาในคริสศตวรรษที่ 18 อารามได้ถูกบูรณะครั้งใหญ่ มีการขยับขยาย สร้างใหม่และยิ่งใหญ่ตระการตาดั่งที่ปรากฏแก่สายตาชาวโลก
อารามซูเมลา ความน่าสนใจ
อารามซูเมลา ตั้งตระหง่านบนความสูง 1,200 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล ผ่านร้อนผ่านหนาวมามาก ทั้งสงคราม หินถล่มและไฟไหม้ครั้งใหญ่ แต่ก็ยังหยัดยืนมาได้ โดยรัฐบาลตุรกีได้ทุ่มงบประมาณถึง 57 ล้านลีรา หรือเกือบ 200 ล้านบาท เพื่อปรับปรุงยกเครื่องทั้งหมดและรักษาความศักดิ์สิทธ์ของอารามแห่งนี้
ปัจจุบัน อารามซูเมลา คือหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของตุรกี เสน่ห์ความงดงามของศิลปะสไตล์กรีกออร์โธดอกซ์ที่ทุกคนอยากไปเยือนสักครังในชีวิต