ผีตาโขนมาแล้ว!! (อ.ส.ท.)
อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ซึ่งเป็นที่ตั้งของพระธาตุศรีสองรัก ปูชนียสถานคู่เมืองเลยประจักษ์พยานแห่งสัจจะและมิตรไมตรีของบรรพกษัตริย์ไทย-ลาว มีประเพณีการละเล่น "ผีตาโขน" ในงานบุญหลวงซึ่งเป็นงานบุญใหญ่ประจำปีของท้องถิ่น
บรรดา "ผี ๆ " ทั้งหลายจะพากันแต่งตัวด้วยชุดยาว ๆ ตัดเย็บด้วยเศษผ้าหลากสี ใส่หน้ากากผีมีจมูกแหลม ๆ ยาว ๆ ทาสีต่าง ๆ ให้ดูน่ากลัว เดินตามกันไปเป็นขบวน ถืออาวุธประจำตัวที่มีโคนด้ามคล้ายอวัยวะเพศชายแต้มสีแดงและผูกเอวด้วยโลหะรูปสี่เหลี่ยมคล้ายกระดิ่ง เวลาเดินจะมีเสียงดังกะแหล่ง ๆ เป็นสัญญาณว่าผีตาโขนมาแล้ว
ปรากฏการณ์เหล่านี้จะเกิดขึ้นเพียงปีละ ๑ ครั้ง และมีเฉพาะที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย เท่านั้น
การแห่ผีตาโขนมีตำนานเกี่ยวข้องกับชาดกเรื่องพระเวสสันดร ตอนที่พระเจ้ากรุงสัญชัยเสด็จไปรับพระเวสสันดรและพระนางมัทรีกลับเข้าเมือง มีการแห่แหนและเฉลิมฉลองบรรดาผีทั้งหลายก็พากันมาร่วมแสดงความยินดีด้วย
กำหนดวันในการจัดงานแห่ผีตาโขนนั้นจะได้มาจากการเข้าทรงเจ้าพ่อกวน เจ้าแม่เทียม ซึ่งมีตำนานของท้องถิ่นเล่าว่าชายหญิงคู่หนึ่งรักกันมาก แต่ถูกกีดกัน จึงเข้าไปหลบอยู่ในอุโมงค์ ซึ่งเป็นที่เก็บทรัพย์สินบริจาคของวัดพระธาตุศรีสองรัก ต่อมาอุโมงค์ถูกปิดลง ทั้งคู่จึงตายไปด้วยกัน กลายเป็นเจ้าพ่อกวนและเจ้าแม่นางเทียมคอยดูแลพิทักษ์รักษาพระธาตุตลอดมา นานเข้าก็มีดวงวิญญาณเป็นบริวารมากขึ้น เมื่อถึงเทศกาลบุญ วิญญาณทั้งหลายจึงออกมาช่วยกันแห่พระอุปคุต ซึ่งเป็นพระพุทธรูปที่ใช้ในพิธีขอฝน
การละเล่นผีตาโขนมีผีตาโขนในขบวนแห่ ๒ ประเภท คือ ผีตาโขนใหญ่และผีตาโขนเล็ก หรือผีตาโขนทั่วไป
ผีตาโขนใหญ่ทำด้วนไม้ไผ่ ตกแต่งเป็นเพศหญิงและเพศชาย ผู้ทำจะต้องเป็นผู้ที่มีหน้าที่ทำผีตาโขนโดยเฉพาะมาหลายชั่วอายุคนแล้วเท่านั้น และก่อนทำจะต้องมีการทำพิธีขอขมาต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ด้วย
กิจกรรมในงานประเพณีแห่ผีตาโขนแบ่งเป็น ๒ วัน วันแรกเรียกว่าวันโฮม หรือวันรวม บรรดาผีตาโขนจะไปรวมกันที่บ้านเจ้าพ่อกวน แล้วแห่ขบวนไปเบิกพระอุปคุตที่วัดโพนชัยไปแม่น้ำหมัน จากนั้นก็อัญเชิญพระอุปคุตจากแม่น้ำหมันไปวัดโพนชัยนำขึ้นไปไว้ที่หอพระอุปคุต แล้วจึงมารวมตัวกันเพื่อบายศรีสู่ขวัญเจ้าพ่อกวน เสร็จพิธีแล้วบรรดาผีตาโขนจะพากันมารับประทานและเลี้ยงดูกันอย่างสนุกสนาน ตกบ่ายจึงมีพิธีเปิดงานประเพณีการละเล่นผีตาโขน
ชมงานประเพณีแห่ผีตาโขนแล้ว นักท่องเที่ยวยังมีโอกาสได้เลือกซื้อผลิตภัณฑ์สินค้าที่ระลึกจากงานนี้ เช่น หน้ากากผีตาโขนและเครื่องปั้นดินเผานานาชนิดที่เป็นรูปผีตาโขนจากอำเภอด่านซ้ายด้วย
ผีตาโขนไม่น่ากลัว แต่น่าเที่ยวใช่ไหมล่ะ...
แนะนำการท่องเที่ยว สถานที่ท่องเที่ยว ร้านอาหาร พร้อมคูปองส่วนลดโรงแรมเพียบ
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพจาก
