ประเพณีออกหว่า 2561 เที่ยวออกพรรษาแม่ฮ่องสอน 23-25 ต.ค. นี้

            ความเป็นมา
          ประเพณีออกหว่า คือประเพณีออกพรรษาของไทยตามความเชื่อทางพระพุทธศาสนาของชาวเหนือ จุดเริ่มต้นของประเพณีออกหว่าในอำเภอแม่สะเรียงนี้ดำเนินมาเมื่อไรไม่ได้ปรากฏหลักฐานที่ชัดเจน เพียงแต่ได้รับการสืบทอดมานานตามคำบอกเล่าของผู้ให้ข้อมูลที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปทราบว่ามีมาตั้งแต่สมัยก่อตั้งบ้านตั้งเมืองมามากกว่า 400 ปีและสืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบันนี้ ซึ่งคำว่า "ออกหว่า" เป็นภาษาไทยใหญ่ (ไตใหญ่) ซึ่งมาจากคำว่า วสา หรือ วสันต์ ที่แปลว่า ฤดูฝน ออกหว่า คือ การออกจากฤดูฝน  ส่วนคนพื้นเมือง (คนเมือง) จะเรียกประเพณีออกหว่า ว่าประเพณี "ออกปะสา" หรือ ออกพรรษา ที่แปลว่าออกจากฤดูฝน ดังนั้น ออกหว่า กับ ออกพรรษา จึงมีความหมายเหมือนกัน ดังคำกล่าวของผู้ให้ข้อมูลว่า "คำว่าออกหว่า เป็นภาษาไทยใหญ่ มาจากคำว่า วสา  หรือ วสันต์ แปลว่า ฤดูฝน ดังนั้น คำว่า ออกหว่า ก็คือ การออกจากฤดูฝน สำหรับคนเมืองจะเรียกว่า ออกปะสา หรือออกพรรษา"

          ในเมื่อปี 2547 คณะกรรมการจัดงานประเพณีออกหว่าได้หารือร่วมกับ เทศบาลตำบลแม่สะเรียง และสภาวัฒนธรรมอำเภอแม่สะเรียง มีมติกำหนดให้มีการจัดงานประเพณีออกพรรษาขึ้น โดยใช้ชื่อว่า ประเพณี "ออกหว่า" เพื่อสร้างจุดขายในด้านการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม เพราะนอกจากจะมีกิจกรรมทางประเพณีที่แตกต่างจากที่อื่น ยังเห็นว่า คำว่าออกพรรษา นั้นมีทั่วประเทศ การใช้ชื่อออกหว่า จะทำให้สะดุดหูนักท่องเที่ยว ดังนั้นการจัดงานประเพณีออกพรรษาของอำเภอแม่สะเรียง จึงถูกเรียกว่า ประเพณีออกหว่าเป็นต้นมา และจัดขึ้นในวันขึ้น 14 ค่ำ 15 ค่ำ และ วันแรม 1 ค่ำ ของทุกปี


          เมื่อถึงวันจัดงานชาวอำเภอแม่สะเรียง จะร่วมใจกันจัดทำราชวัติ และซุ้มราชวัติ ที่ประดับประดาด้วย ต้นกล้วย ต้นอ้อย ประทีปโคมไฟ ตุงจ่อง (ตุงไส้หมู) ไม้เกี๊ยะ จุดให้ความสว่างไสวในเวลากลางคืนจนถึงรุ่งเช้า ประหนึ่งว่าเป็นการต้อนรับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ได้เสด็จนิวัติโลกมนุษย์ในวันออกพรรษาเหมือนในอดีตกาล  พร้อมกันนี้ได้จัดให้มีพิธีทำบุญตักบาตรในเวลาตีสี่ถึง 3 วัน ซึ่งสอดรับกับซุ้มราชวัติที่ได้จัดทำขึ้น ชาวอำเภอแม่สะเรียงเชื่อว่าการทำบุญตักบาตรเป็นกุศลอันแรงกล้า และสร้างความเป็นสิริมงคลให้กับตนเองและครอบครัว และในวันแรม 1 ค่ำมีการจัดขบวนแห่เทียนเหง หรือการแห่เทียนพันเล่ม ในขบวนจะประกอบด้วย ต้นโคม ต้นเกี๊ยะขนาดใหญ่ พร้อมกับขบวนหญิงชายที่แต่งกายในชุดชนเผ่าถือพานสิ่งของเครื่องไทยทาน อาทิ ต้นผึ้ง หมากเบ็ง ต่อมก๊อม กรวยดอกไม้ 1,000 กรวย  ธูปเทียน 1,000 เล่ม ในขบวนแห่ยังมีการแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน คือ การรำนก (รำกิ่งกะหร่า หรือ กินรี) การรำโต แสดงท่าทางการเต้นที่รื่นเริงสนุกสนาน ตามความเชื่อที่จำลองมาจากอากัปกิริยาของสัตว์ป่าหิมพานต์ ที่ออกมาแสดงความยินดีต้อนรับพระพุทธเจ้า พร้อมกับการตีกลองมองเซิง

ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก